Mái tranh
Anh đi chở gì thế?
- Mua tranh về lợp nhà…
- Đã có chưa?
- Có rồi…Năn nỉ chủ tranh gần tháng nay! Năm cơm bảy cháo, lão mới bán! Mua tranh gian nan gấp trăm lần mua ngói!
Quả vậy, ngày nay dường như mái tranh đã đi vào kỷ niệm, nhà tranh vách đất đã lùi vào hoàng hôn, thế mà anh bạn ấy đi tìm có tranh mua về lợp nhà, quả thật đại phúc!
Tôi cười ngu ngơ, trìu mến nhìn anh ta…Và, đột nhiên như có cái ống máng vô hình, bao nhiêu tình cảm tốt đẹp của tôi có được, đều chảy cả về phía anh ta…Lạ thật! Phải chăng vì nhà anh ta còn lợp tranh? Và, mái tranh, chỉ hai tiếng ấy thôi, đã dìu tôi về một quê hương thơ ấu xa lắc xa lơ…
Vũng ngày qua con vẫn đua thuyền
Mái tranh nội vẫn giấu tiền
Cột nhà ông còn dán thuốc
Roi cày bố mãi cầm tay
Bếp chiều mẹ khói mắt cay…
* * *
Tương lai có thể bị nguy khốn, nhưng quá khứ không hề hấn gì, những kỷ niệm về một thời mái tranh vẫn vững chãi trong tôi. Chúng mãi nằm đấy trong ký ức, và hễ có dịp chạm nhẹ vào, là trỗi dậy sinh động vô song!...
Về mái tranh xưa
Ngắn hơn một tích tắc
Đằng đẵng bốn mươi năm
sao mà ngắn vậy?
Ngắn thăm thẳm
Xa xăm thật gần
Dường như hiện tại…
Ừ, sao đang trên đường mà cùng lúc tôi lại ở mái tranh xưa thơ ấu! Một mái tranh còn rõ nét đến bây giờ! Mưa đổ, xếp phẳng lì. Nắng lên, cong lởm chởm. Gió lớn, xồm tóc rối. Còn mới, màu vàng trắng. Cũ rồi, sang màu tro…Ôi, cây tranh! Sống nằm đất, chết ở mái nhà, ngăn mưa che nắng cho tuổi thơ tôi trưởng thành!
Cây tranh, mái tranh
Có thể đời sau không biết đến anh
Cuộc sống tiến lên anh giạt bên lề
Rải rác hoang vu
Đừng nản đừng buồn
Đó là số phận…của sự
ích lợi…
 |
Mưa, mưa, và… mùa mưa
Mái tranh chế nước
xuống bàn
Đó là ổ chuột
Phải nuôi mèo đi thôi!
Răng sếu sáo thầy cười
Nhỏ dại nói bá láp
Mèo nào lại ở trường
Trò nào biết đánh tranh?
Trước câu hỏi ấy, chúng tôi chả đứa nào biết, thế là thầy dạy đánh tranh “Lên, lên nữa! Xuống, xuống nữa!”, đó là tiến trình của đường hom tre kẹp chặt những con tranh thành tấm! Đường hom tre khi tréo, phải đi nhịp hai, lên hai lần, xuống hai lần liên tiếp…
Chủ nhật, học trò cắt tranh, thầy chặt tre chẻ hom, và sáng thứ hai, mái trường hết dột! Cần chi phải nuôi mèo?
Anh bạn mua tranh, đã đánh xe bò đi một quãng, tôi gọi giật lại:
-Khi có tranh, nhớ thông báo tôi lợp nhà giùm một buổi nhé?
Nghe thế, anh ta ngoái đầu lại, nhìn tôi một chặp, miệng xệ xuống:
-Không dám! Ôi, ông anh mà biết gì!
Nghe thế, tôi bỗng buồn quá! Tôi biết chẻ hom, chẻ lạt, đánh tranh, lợp nhà…mà anh ta lại hồ nghi. Anh ta thấy tôi mặc áo sơ-mi trắng, đi giầy da, mang kính…là anh ta buộc tôi phải không biết gì! Người như tôi là…phải “không biết gì!”.
* * *
Tôi lại đi tiếp, tôi đang đi dự tiệc cưới…Nhìn quanh, tôi chẳng thấy mái tranh, làng quê tôi nay đã “ngói hóa”, đã “bê-tông hóa”… nhưng “mái tranh” đã cùng tôi đi dự tiệc cưới!
Một mái tranh không ai thấy, chỉ một mình tôi thấy, với trọn tình cảm trân trọng, thân thương!...
Ngô Phan Lưu/ Theo Tiền Phong
