Ngọt bùi xôi sắn tuổi thơ
Làng tôi trải dài, men theo dòng sông Cầu thơ mộng. Chẳng vì thế mà các vị cao nhân ngày xưa vẫn gọi mảnh đất ấy như một đám mây vờn quanh tấm lụa đào mềm mại, phong cảnh lại rất đỗi sơn thủy hữu tình. Những doi đất ven bờ sông được phù sa bồi đắp là nơi thuận lợi để trồng được những thửa sắn thân khẳng khiu cho những “em bé sắn” mập mạp tròn lẳn dưới gốc. Đã từ lâu, sắn là loài cây nông nghiệp đi sâu vào tiềm thức của người dân quê tôi.
|
|
Sắn quê tôi trồng nhiều, dường như nhà nào cũng có ít nhất vài luống trồng ngoài doi đất dưới bờ sông, thế nhưng không phải ai cũng làm được món xôi sắn dẻo thơm như của bà hay mẹ. Cũng vì thế, món quà buổi sáng của mẹ bao giờ cũng hết nhẵn khi mặt trời mới kịp lên đỉnh ngọn tre đầu làng. Gánh xôi sắn ấy nuôi mấy anh em tôi qua những năm tuổi thơ nghèo vẫn được đi học, quần áo được mặc ấm hơn trong những ngày mùa đông giá rét. Từ những củ sắn mới mang ngoài ruộng về còn lấm đất được mẹ chọn kĩ rồi rửa sạch, bóc hết lớp áo ngoài rồi bóc cả lớp áo dầy kế tiếp, đến khi nào lõi sắn trắng ngần phía trong cùng mới thôi. Củ sắn được chọn cũng phải là những củ ngắn, tròn lẳn và không bị sâu bệnh. Sắn rửa sạch rồi mang luộc trước cho nguội, để khi đồ với xôi sẽ không bị lẫn vào xôi. Dừa mẹ đem nạo thành từng sợi nhỏ để khi trộn với gạo và sắn sẽ dễ làm hơn. Gạo nếp đã ngâm sẵn, cho vào chiếc hông gỗ hằng ngày vẫn đồ xôi, trộn hỗn hợp gạo, dừa và sắn đã được xắt thành từng miếng nhỏ sau đó bắc lên bếp đồ. Gạo nếp của vụ mùa hạt tròn mẩy, khi đồ lên tạo ra độ kết dính với sắn và dừa, cho thêm chút dầu ăn hay mỡ để xôi được óng ả, khi ăn thì béo và bùi. Khi đồ xôi, mẹ không nên để lửa quá lớn, dễ làm xôi không chín đều, có chín được thì xôi cũng không được ngon. Xôi sắn khi ăn có thể cho thêm hành khô.
Những củ sắn quen thuộc ấy gắn bó với chúng tôi trong suốt thời ấu thơ của mình. Từ củ sắn lùi trong buổi chiều nào chăn trâu cắt cỏ cho đến câu chuyện no đói trong lời kể của bà, thế nhưng món xôi sắn dẻo thơm vẫn mãi đi vào trong kí ức về những mùa đông ấm áp của tuổi thơ.
Phạm Thị Nhung (Đại đoàn kết)
