Nhớ mít luộc

Nhà tôi nằm khép nép sau nhiều dãy đồi, bao quanh là cây trái giữa đại ngàn Trường Sơn. Trong vườn cơ man là mít, xoài và nhãn. Ngày còn thơ trong những chiều thấy đói lòng, tôi thường cùng lũ bạn làm một chén muối ớt thật cay ra vườn tìm những dái mít đầy cám chấm muối ăn. Dái mít chan chát, ngọt ngọt cùng với muối mặn, ớt cay đã làm nên một hỗn hợp hương vị mà dường như đứa trẻ nào lớn lên chưa một lần ăn đều thấy tiếc. Vừa ăn vừa uống nước vì nghẹn, cay; mồ hôi chảy như tắm đã khiến chúng tôi bỏ bữa cơm tối khi trong bụng đã đầy.

Tôi đã từng một mình thơ thẩn trong khu vườn nhà mình trong những buổi chiều khi nắng vừa yếu dần. Giữa những âm thanh quen thuộc ấy là mùi mít chín như mơn man da thịt, thơm lừng sống mũi. Lúc đó tôi thường cầm chiếc xào thật dài, chọc vào những quả vàng cuống, vừa đụng vào là mít rụng lịt xịt. Những buổi sáng sớm những bà mẹ người Vân Kiều gùi mít ra chợ huyện bán đổi gạo và thực phẩm khác, mùi thơm của nó khi đến mùa còn vương trên áo học trò khi đến trường bản học.

Nhớ lắm bữa cơm cùng gia đình có món mít luộc. Mít luộc cũng đơn giản như món rau luộc, cái cốt yếu làm sao là làm nước chấm phải ngon. Có thể chấm nước làm bằng nước ruốc bỏ thêm mè hoặc đậu phộng giã nhỏ nhưng mẹ tôi thường bảo mít luộc không gì ngon bằng chấm mắm nêm. Lựa trái mít đừng già và cũng đừng non quá, cắt hết phần vỏ gai rồi bổ thành nhiều miếng bằng bàn tay ngâm nước cho sạch mủ, đợi nước sôi sùng sục thì thả mít vào. Đợi khi nào mít nhừ thì vớt ra, để nguội rồi cắt miếng nhỏ sao cho vừa ăn. Mít luộc để ăn, mềm mại cùng với vị cay của ớt và tỏi, thơm lừng của mắm nêm làm cho người khó tính cũng phải tấm tắc khen ngon. Mít luộc thường ăn kèm với rau thơm hoặc diếp cá. Mẹ tôi bảo những ngày mới lên lập nghiệp ở xứ này, món mít luộc như lương thực chính của bản làng để vượt qua những ngày đói kém.

Yên Mã Sơn/ Đại đoàn kết