Sao xanh

Em vẫn nhận ra anh

Nhưng ánh sao xanh trong mắt em đã tắt rồi

(Thơ Võ Sa Hà)

-A lô! Có phải Châu đấy không?                             

- Vâng! Tôi là Châu đấy ạ!                           

- Có biết ai đang gọi cho em không?

- Dạ... xin lỗi...

- Tất nhiên là em không thể nhận ra ai. Ba mươi năm có lẻ rồi còn gì. Anh gợi ý nhé. Ngày ấy, có hai người thường ra con suối Bằng La bắt cá. Họ là giáo viên dạy cùng trường. Em có nghe rõ lời anh không đấy? 

Bên kia, giọng nói có vẻ hơi run: 

- Dạ... anh cứ nói tiếp ạ. 

- Một lần hai người đang mải mê bắt cá bỗng một con rắn hổ mang... 

Anh có cảm giác như nghe thấy cả tiếng tim đập dồn dập ở phía đầu dây bên kia. Một lát, giọng nói cố bình thản nhưng vẫn không giấu được nỗi bồi hồi cất lên:

- Vâng! Làm sao quên được! Anh Tùng phải không?

- Anh đây! Ba mươi năm chìm nổi, bây giờ mới có dịp quay về. Ðến Ủy ban nhân dân huyện, anh được biết em vẫn còn dạy ở Bằng La. Lạ thật! Anh thì chân trời góc bể. Còn em vẫn cứ ở nguyên một chỗ. Người ta nói em vẫn trẻ đẹp như xưa. 

- Không có chuyện ấy đâu anh. Em có tóc bạc rồi. 

- Anh sẽ đến em ngay, sau khi xong việc ở huyện. 

- Vâng! Mời anh.

Mấy tiếng sau cùng phát ra từ ống nghe làm anh hơi phật ý. Anh muốn nghe ở Châu những lời khác thế.

Buông ống nghe, anh vẫn ngồi lì trên ghế. Anh buồn rầu thoáng nghĩ sao quãng thời gian dài tới gần một phần ba thế kỷ mà chỉ như một cái chớp mắt. Ngày mai, anh lại được gặp Châu. Vẫn là con đường từ huyện đến trường Bằng La đã quá quen thuộc với anh. Không hiểu lần trở lại này anh có còn được thấy Châu trong đôi mắt đỏ hoe bồn chồn đón đợi dưới gốc cây gạo già đầu bản như ngày nào mỗi lần anh đi họp huyện về. Phải rồi! Ngày ấy xa anh một ngày, Châu đã đứng ngồi không yên. Tuy hiểu rõ  tình cảm của Châu nhưng anh luôn chỉ coi cô như người em gái. Ði xa về, anh thường mua cho Châu khi thì tập giấy viết, khi thì chiếc bút kim tinh, thậm  chí có lúc còn là những túi kẹo vừng. Có lần, anh lén nhìn thấy Châu đặt túi quà của anh lên bàn mà khóc tấm tức như một nỗi oan uổng. Anh đoán những món quà của anh hình như không đúng chỗ. Hiểu vậy, nhưng anh không thể làm khác được. Tình cảm của anh và Châu lúc đó ngoài đồng nghiệp còn là tình thầy trò. Hồi ở trường sư phạm tỉnh, anh là giáo viên năm cuối của Châu. Rồi  sau trường giải tán, anh và Châu cùng được điều động về Bằng La. Hôm đầu tiên gặp nhau ở Bằng La, không hiểu sao Châu lại xin phép được chuyển cách xưng hô từ thầy sang anh. Anh biết, lời đề nghị ấy hoàn toàn không phải là một hành vi vô lễ nên anh đã chấp nhận, tuy không mấy vui vẻ. Lúc đầu ngượng ngập đôi chút nhưng rồi cũng quen. Tuy cách xưng hô thay đổi, nhưng tận đáy lòng, trước sau anh vẫn chỉ coi Châu như cô học trò bé nhỏ khi xưa.

Thời gian cứ lửng lơ như con suối Bằng La lặng lẽ trôi xuôi như thế. Nhưng rồi cũng đến cái ngày Châu chủ động ngỏ ý cùng anh. Thời ấy có lẽ cả cái xứ này chỉ mình Châu dám cả gan làm cái việc tưởng như trái quy luật đó. Cô bảo với anh rằng, không phải bây giờ cô mới yêu anh mà ngay từ tiết học đầu tiên ở trường sư phạm, cô đã mang hình ảnh anh trong trái tim rồi. Ðến hôm nay, cô đã yêu anh bằng một tình yêu không gì cưỡng nổi và mong anh thứ lỗi cho sự mạnh bạo thái quá này của cô. Có lẽ phải dồn hết tâm lực cô mới nói nổi những lời vô cùng khó khăn ấy, nên vừa dứt lời, cô đã ôm mặt khóc. Cô khóc đến giàn giụa nước mắt, khóc như thể con tằm vào độ chín vội vã trút hết tơ để hóa thân sang làm kiếp khác. Nghe Châu bày tỏ, anh cũng run lên, cổ như tắc nghẹn. Anh muốn ôm lấy Châu và nói: "Anh yêu em! Em là cô gái đẹp và dịu dàng nhất ở đời này". Thế nhưng, không hiểu sao, bỗng có một sức mạnh khốc liệt nào đó như từ trên trời rơi xuống níu lòng anh lại. Không! Không được! Em chỉ là cô học trò bé nhỏ của tôi thôi Châu ạ. Rồi biết ăn nói với bạn bè đồng nghiệp, với học trò của chúng ta ra sao hả Châu? Hãy giữ gìn cho tình cảm thầy trò thật sáng trong Châu ạ. Anh khẽ gỡ bàn tay giá lạnh và run rẩy của Châu rồi lầm lũi đi về phía căn phòng đang hắt ra ánh đèn dầu leo lét. 

Rồi anh nhập ngũ. Buổi tối hôm ấy, cô nói với anh bằng giọng vui vui pha lẫn nỗi buồn: 

- Ít ngày nữa anh đã xa hẳn nơi này. Tối nay, anh với em ra suối bắt cá để làm liên hoan. Anh có đồng ý không? 

Anh lặng lẽ gật đầu.

Cái buổi tối hôm ấy đã xảy ra   một chuyện động trời. Ðang bì bõm lội suối tìm cá, chợt một con rắn hổ mang rất to từ bụi cỏ lao bổ về phía anh. Chưa kịp tan hết cái cảm giác đau nhói ở bắp chân thì anh đã thấy tiếng Châu thét lên. Cô lảo đảo ôm chặt lấy vai anh. Trấn tĩnh trong giây lát, anh hiểu ra rằng Châu đã đưa chân ra che đỡ và nhận thay anh cú mổ ghê rợn của con rắn. Anh vội ga rô cho Châu rồi cõng về. May mắn là ở trạm xá có người biết chữa rắn cắn. Vết thương được rạch rộng để nặn máu và đắp thuốc. Do cứu chữa kịp thời nên chỉ vài ngày sau, Châu đã bắt đầu bình phục.

Nhưng khi vết thương ở chân Châu vừa lành thì cũng lại là lúc trái tim anh như chấn thương. Mấy  ngày chăm sóc Châu trong trạm xá, anh mới nhận thấy một cách rõ ràng trời chỉ cho anh một người con gái duy nhất, người ấy có thể sẵn sàng chết thay anh, người ấy chính là Châu. Hình như mất Châu anh sẽ mất tất cả. Nhưng nghĩ là nghĩ vậy thôi chứ anh thừa hiểu mọi chuyện đã quá muộn rồi. Anh sẽ không thể nói với Châu thêm một lời nào nữa. Mà dẫu có nói, Châu cũng khước từ anh. Người như Châu không bao giờ để chuyện ơn nghĩa xen vào tình yêu. Lúc này, tình thế đã đẩy anh vào con đường buộc phải  im lặng.

Anh ra đi đúng vào ngày vết thương của Châu bắt đầu mọc da non. Anh nhìn trân trân vào vết sẹo trên bắp chân trắng mịn như nõn chuối của Châu với tâm trạng của một người mắc tội. 

Châu bước thập thễnh tiễn anh ra khỏi cổng trường. Cô dựa vai vào cây gạo cổ thụ đang kỳ nở hoa, ràn rạt đỏ trên bầu trời Bằng La xám bạc. Anh ngoái lại mấy lần, nói trong nghẹn ngào:

- Châu ơi! Rồi anh sẽ trở lại!

Châu vẫn đứng tê tái dưới gốc gạo sần sùi. Hình như lúc ấy cô đang mải khóc. Nói một cách chính xác hơn là trái tim cô đang khóc. Cô không nghe thấy những lời nhắn nhủ da diết của anh vọng lại.

Hẹn thế, nhưng rồi cuộc sống khắc nghiệt đâu có chiều theo ý ai. Anh vào nam chiến đấu. Ðến ngày thống nhất đất nước anh cũng không trở ra bắc vì gia đình không còn ai thân thích. Lúc ấy, một cô y tá cùng đơn vị, quê ở tận Cà Mau lại đang đem lòng yêu anh mê mệt. Rồi cưới. Rồi năm năm sau, chẳng lỗi tại ai, anh và cô y tá đã chia tay nhau trong một nỗi ngậm ngùi nhè nhẹ, không để lại một mụn con. Anh vùi đầu vào học tập và công tác cho nguôi nỗi cô đơn. Không bao lâu anh đã trở thành một ngôi sao sáng trong ngành lâm sinh. Anh được cử đi học nước ngoài, trở về với tấm bằng tiến sĩ loại ưu. Anh vẫn lao vào công việc, không muốn nghĩ đến việc lập gia đình. Không phải anh lập dị mà anh hoảng sợ.

Anh trở ra bắc lần này với một nhiệm vụ quan trọng là nghiên cứu, khảo sát miền rừng núi Tam Ðảo để chuẩn bị thực thi một dự án lớn của ngành du lịch. Bằng La là một trong những địa bàn nằm trong tuyến rừng ấy.

Anh không dám nghĩ sẽ được gặp Châu. Chắc chắn Châu đã xin chuyển về quê chứ đâu ở mãi cái miền rừng đèo heo hút gió ấy. Vậy mà khi đến huyện người ta cho biết Châu vẫn bám trụ ở đấy, mặc dù nhiều lần phòng giáo dục thông cảm cho hoàn cảnh quá lứa nhỡ thì, muốn chuyển cô về trường thị trấn. Thông tin ấy làm anh buồn nhưng cũng  lóe lên một tia hy vọng.

Anh nhận ra Châu ngay. Quả như lời đồn, Châu vẫn trẻ đẹp không khác xưa là mấy. Còn Châu, phải một lúc mới nhận ra anh. Dù biết ba mươi năm qua anh đã đổi khác quá nhiều, nhưng việc Châu không nhận ra anh ngay vẫn làm anh buồn u ám.

Anh bần thần ngồi xuống chiếc ghế mộc, ngó quanh căn nhà bé nhỏ, sơ sài của Châu:

- Em sống ở ngôi nhà này?

- Vâng! Anh đi được mấy năm thì em dựng một cái lều nhỏ ở đây.

- Em cứ ở một mình mấy mươi năm vậy sao?

 Châu không trả lời, chỉ khẽ mỉm cười, đẩy chén nước đến trước mặt anh. Lát sau, cô khẽ hỏi: 

- Anh có nhận ra khu đất này không?

Anh ngơ ngác nhìn qua cửa sổ.

- Làm sao anh biết được. Mọi thứ đã thay đổi nhiều quá.

- Sau ngày anh đi ít lâu thì xã nắn lại con suối Bằng La để làm thủy điện nhỏ. Cái quãng suối ngày trước anh và em vẫn đi bắt cá trở thành một bãi đất rộng. Em đã xin cắm đất và làm nhà ở đấy. Ðầu tiên chỉ là mái tranh. Năm năm trước, em mới có điều kiện xây cất. 

Anh lúng túng:

- Có phải... đây chính là cái nơi mà... em... à... anh... bị con rắn... 

- Ðúng thế! Nhưng ai bị cũng thế thôi anh ạ. Châu khẽ cười thành tiếng.

- Nhưng mà anh thì cứ ân hận mãi. Ðến suốt đời! 

- Có gì mà nghiêm trọng vậy. Ồ... thế mà đã ba mươi năm. Nhanh thật. Bây giờ anh ra sao? 

Anh bùi ngùi kể tất cả sự thật về cuộc đời riêng thiếu may mắn của mình cho Châu nghe.

Châu giấu một tiếng thở dài:

- Thế mà em cứ nghĩ...

Châu ngừng nói, lén lau nước mắt:

- Không ngờ anh cũng phải sống một mình như em. Nhưng em lại khác, em là đàn bà.

Vừa như vô tình, vừa như cố ý, một lần nữa anh nhắc lại sự cô đơn của mình với Châu.

Anh biết cô đã lắng nghe những điều anh nói không sót một lời, nhưng cô lại làm ra vẻ không nghe thấy gì. Như vô tình, cô chợt đứng dậy:

- Ấy chết! Em đoảng quá. Ðể em ra chợ mua chút thức ăn.

Anh có cảm tưởng việc xin phép đi chợ chỉ là cái cớ để Châu thoát khỏi cái vòng vây mà anh đang sắp đặt. 

Nửa giờ sau, Châu trở về với một xâu cá:

- Lâu nay, em chỉ mua cá nhỏ thế này thôi, không hiểu anh có thích không? Loại cá này ngày trước chúng mình vẫn kiếm ở suối Bằng La ấy.

Anh bật cười:

- Em cho anh ăn cá mà như ăn kỷ niệm vậy. Nhưng đúng là anh rất thích. Thật đấy!

Châu tỏ ý vui  nhưng mắt cô lại dân dấn ướt. 

Bữa cơm ấy, cả hai đều không đụng đến một con cá nào. Dường như cả anh và cô đều không thể nuốt nổi những nỗi đắng cay của ba mươi năm xa cách. 

Ðến cái lúc dường như không chịu đựng nổi, anh đã ôm chặt lấy Châu như một người chuộc tội. Ðôi vai nhỏ của Châu run bần bật. Cô gục đầu  vào ngực anh khóc nấc lên. Khuôn mặt cô đầm đìa nước mắt. Anh như mê đi trong hạnh phúc. Anh để mặc cho những giọt nước mắt của cô chảy tràn trên vai áo mình. Anh hiểu đó là những giọt nước mắt ngưng tụ của mấy mươi năm, bây giờ mới có dịp tuôn trào. Ðó là nỗi đau hạnh phúc. 

Anh nâng Châu lên, định đặt một cái hôn lên đôi môi đẫm ướt của cô. Nhưng cô khẽ đẩy anh ra, giọng lạc đi:  

- Ta ra bàn ngồi nói chuyện, anh.  

Anh như người bị rơi từ trên cao xuống, ngơ ngác tỏ ra không hiểu. Châu dắt anh đến bên bàn nước, đôi mắt buồn thăm thẳm:  

- Thế đủ rồi anh ạ. Em cũng muốn khóc thế cho nhẹ người.  

- Nhưng... chẳng lẽ... Châu không còn yêu anh nữa? Hay là em còn giận anh về chuyện cũ. 

- Châu không nói. Cô rót nước chảy tràn miệng chén mà không hề hay biết. 

Lúc đầu, anh thoáng nghĩ Châu chưa chấp nhận tình cảm của anh chỉ vì quá bất ngờ. Nhưng càng về sau anh càng hiểu rõ, những lời từ chối của Châu là không có gì lay chuyển được. 

Sắp đến lúc chia tay, anh gặng hỏi cô trong một tâm trạng vớt vát:  

- Châu! Anh hỏi thật, vì sao chúng ta không thể đến được với nhau trong khi lại rất cần nhau? 

Một lúc lâu lắm, Châu mới khẽ ngẩng lên, nhìn vào đôi mắt thẫm buồn của anh: 

- Anh muốn biết thật ư? Thế anh không nghĩ được rằng lúc này đây chúng mình đã hoàn toàn không còn là của nhau nữa. Tất cả đã thuộc về quá khứ rồi. 

- Nhưng chúng mình đều cô đơn và rất cần một mái nhà.  

- Nhưng không phải là căn nhà này đâu anh ạ. 

Ngẫm nghĩ hồi lâu, cô nói tiếp bằng một giọng rắn rỏi:

- Ðúng là chúng ta cần một ngôi nhà. Nhưng với anh, cái cần hơn lại là những chân trời. Anh đừng chôn vùi sự nghiệp của mình trong cái mái nhà không yên tĩnh này của em. 

- Không yên tĩnh? Anh thảng thốt.

- Ðúng thế anh ạ! Có thể anh không biết, nhưng em sống thanh thản với ngôi nhà này được từng ấy năm là nhờ những giấc mơ.  

Anh hờn mát: 

- Những giấc mơ ấy không có anh phải không? Ừ! Mà cũng bao nhiêu năm rồi còn gì. Anh không trách em đâu.  

Cô khẽ lắc đầu. Những giọt nước mắt vỡ òa trên đôi má trắng bệch:  

- Không! Em đã nằm mơ thấy anh. Ở ngôi nhà bé nhỏ và hoang vắng này, nhiều đêm, rất nhiều đêm em đã nằm mơ thấy anh và chỉ thấy anh thôi. 

- Thế tại sao... tại sao... 

- Anh đừng ngắt lời, cứ để em nói. Em luôn nằm mơ thấy cái buổi tối anh cõng em về trạm xá. Ðúng cái lúc thể xác đau đớn đến tê dại ấy, em đã nhận thấy anh yêu em biết chừng nào. Người anh run lên, mặt anh tái mét. Anh đã khóc khi em gặp nạn. Chỉ những người yêu nhau thì mới thế. Lúc ấy, anh còn nhớ là em đã ôm anh rất chặt không? Em đã dồn hết sức lực cuối cùng để ôm lấy anh, sợ mất anh vô cùng. Là vì lúc ấy em nghĩ mình sắp chết. Vậy mà lúc ấy em lại thấy yên tâm đến lạ lùng. Ðược chết trên vai anh. Ðược chết vào cái lúc anh yêu em nhất. Em thấy đời em như thế là quá đủ.  

Anh nắm lấy tay cô khẽ kêu lên, tiếng kêu khắc khoải như tiếng từ quy lúc trời sắp sáng: 

- Trời ơi! Nhưng chính cái con người ấy đã trở về với em hôm nay đây.  

Châu gỡ nhẹ tay anh: 

- Không! Cái người cõng em buổi tối hôm ấy không phải là anh. Ðó chỉ là hình bóng của anh thôi.  

- Nhưng em và anh lại đang rất cần một sự thật chứ không phải là ảo ảnh.

 - Ký ức chứ không phải là ảo ảnh. Chính nhờ ký ức ấy mà em đã sống vô tư, tươi vui và có ích bấy nhiêu năm trời. Hãy hiểu cho em. Nếu chấp nhận hôn nhân với anh là em đã phản bội lại cái ký ức mà em đã chung sống với nó gần tới trọn đời. Em quen mất rồi anh ạ. Thôi, nghe em, hãy đi đi. Cuộc đời của anh là con đường phía trước. Em biết thế mà. Ðừng xáo trộn lên nữa, mọi sự chắc gì đã tốt hơn. Nếu sau này số phận vẫn bắt anh phải cô đơn thì ráng mà chịu anh ạ. Cô đơn cũng là một cách sống. 

Châu nói liền một mạch. Người cô rũ xuống như phải chịu một sức nặng vô hình đè lên đôi vai bé nhỏ. Cô cố nở một nụ cười khô héo. Và anh biết đó là nụ cười của sự cách chia không gì cứu vãn. 

Châu tiễn anh đến tận cây gạo già đầu bản. Cô dừng chân đúng cái nơi mà ngày trước cô vẫn thường đứng đợi mỗi lần anh đi họp huyện về. Chỉ có điều bây giờ mọi chuyện đã hoàn toàn ngược lại. Không phải cuộc đón đợi mà là cuộc ra đi, có thể là mãi mãi của anh. 

Anh lê từng bước trên con đường sẫm đỏ. Phía xa, phố huyện đã lên đèn, hắt lên bầu trời những quầng sáng nhạt. Bất giác, anh ngoảnh nhìn về Bằng La một lần nữa. Những chấm đèn leo lét, lác đác dưới chân rừng giống như những ngôi sao xanh từ lưng trời rơi xuống. Mắt anh nhòa đi. Anh hiểu chỉ vài năm nữa thôi, khi dự án du lịch hoàn thành thì rất có thể cái mảnh đất Bằng La heo hút kia sẽ trở thành một rừng sao sáng bởi những ánh đèn cao áp hiện đại. Nhưng anh cũng đau đớn nhận ra rằng, nơi ấy, có một ngôi sao xanh không bao giờ mọc nữa.

Hàn Thủy Giang/ Nhân Dân