Hiệu Constant: Đi đến cùng những khát vọng
Từ bà nội trợ đến... dịch giả văn học
Nhưng Hiệu cho thấy ngay, chị không bao giờ là mẫu người ngồi mơ ước suông. Chỉ vài tháng sau, Hiệu báo tin: chị đã hoàn thành việc dịch cuốn tiểu thuyết đầu tiên mà chị rất yêu thích, có tên Nỗi niềm - tiểu thuyết được giải Goncourt năm 1998, của nhà văn Paule Constant. Cuốn sách được NXB Hội nhà văn ấn hành ngay sau đó.
Một “thương hiệu”đại diện thương thảo bản quyền
Chỉ trong khoảng chừng năm năm, bà nội trợ hôm nào đã cho ra mắt gần hai mươi đầu sách dịch qua bút danh “Hiệu Constant”, cùng với nhiều đầu sách đã mua bản quyền, đang trên bàn chờ dịch. Chị lựa chọn sách để dịch ở nhiều thể loại khác nhau, nhưng vẫn có tiêu chí chung: Sách văn học là những tác phẩm hay, từng đoạt những giải thưởng lớn của văn học Pháp như giải Goncourt hay giải Renaudot, hoặc của các tác giả đã đoạt giải thưởng ấy. Và một loại khác nữa, Hiệu dịch không vì nó sẽ ăn khách, mà chị muốn chia sẻ với những người đọc có chung mối quan tâm với chị: Những chính trị gia nổi tiếng của Pháp hay thế giới. Ngoài ra chị còn dịch một số truyện ngắn đăng trong các tạp chí, với bút danh Hoàng Hà. Hiệu bảo: “Khi chọn dịch một cuốn sách nào đó thì chí ít bạn phải ít nhiều tâm đắc với nó. Dịch giả muốn dịch tốt thì phải thấm nhuần những tư tưởng của tác giả, phải hiểu được điều ông ta muốn nói, phải yêu những điều họ viết ra…” Vì những nỗ lực không ngừng ấy, năm 2008 Hiệu là khách mời danh dự trong Ngày hội sách ở thành phố Bages, miền Nam nước Pháp. Chuyện viết văn, tưởng Hiệu ước mơ thế thôi, nhưng cũng chỉ giữa năm này, cuốn tiểu thuyết “Côn trùng” đã ra mắt bạn đọc trong nước, với tên thật: Lê Thị Hiệu.
Hiệu cho biết, Đại sứ quán Pháp tại các nước rất quan tâm đến vấn đề bản quyền của các tác giả, hiếm có một cuốn sách nào vi phạm bản quyền mà họ lại không biết. Còn ở Việt Nam, nhiều nhà xuất bản vẫn gặp khó khăn về vấn đề này. Chị dành thời gian đọc rất nhiều sách Pháp để có thể giới thiệu các đầu sách hay cho các nhà xuất bản trong nước, giúp họ thương thảo bản quyền với các nhà xuất bản bên Pháp. 27 tuổi mới rời Việt Nam đến Pháp, nên chị biết các độc giả trong nước có nhu cầu đọc những gì. Bằng những nỗ lực riêng, chị cố gắng trở thành một người đại diện thương thảo về bản quyền các tác phẩm của Pháp được dịch ra tiếng Việt, một cách hệ thống và mang tính chuyên nghiệp cao. Đó cũng không phải là một khát vọng phía trước, mà đã có và sẽ còn nhiều tác phẩm mà Hiệu Constant thương thảo bản quyền cho các đồng nghiệp khác dịch. Tham gia hiệu đính cho một số tác phẩm của các dịch giả khác, cũng như tham gia viết báo…Tất cả mọi việc làm sau giờ chăm sóc gia đình, con cái, trong những đêm nối đêm thức trắng. Thời gian quả là eo hẹp để chị có thể thực hiện hết những công việc như vậy! Những thành quả Hiệu Constant đạt được như trái ngọt của một người yêu lao động. Và dám đi đến cùng những khát vọng của mình.
K.Linh