Cha tôi đến trường học rất ít, chỉ hết tiểu học, nhưng ông chịu khó nghiên cứu nên thâm Nho, hiểu triết học Tây....Họ hàng và xóm giềng mỗi lần có việc khó thường đến hỏi ông. Từ chuyện quan hôn tang lễ đến các biến dịch thời cuộc.Người ngoài cẩn trọng tin tưởng. Người trong họ quí mến, kính nể. Anh em tôi lớn lên, người có vợ kẻ có chồng, lắm lúc lục đục xảy ra, cha tôi đều dàn xếp êm thấm.
Khi ông qua đời, mẹ tôi quá hiền yếu nên luôn bất lực trước sự bất hoà của con cái. Ông bà chỉ để lại hai mẫu đất của tổ tiên và mấy cái nền nhà có vườn tược. Thế mà trong bảy anh em chúng tôi, ngoài anh Hai và thằng Út lập nghiệp ở xa không ngó ngàng đến của cải, còn lại năm người tranh ăn trên huê lợi đó.Mặc dù trước khi mất, cha tôi đã phân chia rạch ròi, nhưng anh chị tôi làm đảo lộn tất cả. Mẹ tôi lúc ngả bên này, khi nghiêng bên kia, nên càng rối rắm. Anh Hai tôi và thằng Út để hết phần thừa hưởng cho những người còn lại, sinh thêm mối bất hoà vì chia chác không đều. tình hình gia đình tôi căng thẳng, luật pháp địa pgương không xử lý được vì nhiều kẽ hở lại lắm uốn éo. Tôi phải vọt lên Sài Gòn cầu cứu với anh Hai. Anh Hai tôi là giáo sư, tiến sĩ, đang giảng dạy tại một trường đai học lớn. Anh tôi về, bỗng chốc như sa vào mê hồn trận. ai cũng nói phần phải và ai cũng có lý cả.Anh tôi lúng túng thật sự. Ngoài những luận thuyết, danh ngôn, anh tôi rất mờ ơ về cách xử thế, nhất là đối với nông dân. Anh đành nhắm mắt rút về Sài gòn như kẻ lánh nạn, bỏ mặc mẹ tôi khóc vì cảnh huynh đệ xáo xào.
Sự bất hoà lên cao, suýt gây ẩu đả. Tôi vội vàng lên thành phố cầu cứu anh Hai một lần nữa. Anh lắc đầu bảo đừng để chuyện nhỏ nhặt đó vướng bận tới anh. Anh đang bận soạn thảo một công trình lớn phục vụ nhân sinh. Cùng đường, tôi chán nản ghé qua thằng Út, đang là một phóng viên của một tờ báo tỉnh lẻ. Nghe tôi trình bày, nó thu xếp về ngay.
Thằng Út không vội họp gia tộc như anh Hai tôi. Nó đi gặp từng người và khen ngợi ai cũng xử sự đúng cả. Mọi người đều hài lòng và mến phục nó. Đến khi họp mặt, nó kêu gọi anh chị em vì cái chung mà nhường nhau một chút nó dẫn chứng chuyện ở đâu đâu nhưng anh chị tôi đều thấm thía. Thế mà ổn.
Nhưng chỉ sáu tháng sau cuộc tranh chấp lại bắt đầu tái diễn. Tôi vội cầu viện thằng Út về. Lần này, nó đi đến từng người bảo rằng ai cũng sai cả. Nó làm cho mọi người có cảm giác mình quá ích kỷ, hẹp hòi, nên khi họp gia đình, ai cũng muốn chứng tỏ mình là người bao dung độ lượng. Thế mà êm.
Một năm sau, từ chuyện không đâu, mối bất hoà bỗng rộ lên. Thằng Út về, nó lại khen, khen rất có lý, dù tôi thấy có kẻ sai người đúng. Rốt cục lại hoà thuận.
Cứ thế thằng Út làm cho cuộc sống gia đình tôi êm thấm. Mẹ tôi không còn chảy nước mắt.
Trịnh Bửu Hoài/ Theo Truyện hay cực ngắn (Nhà xb Văn nghệ)
