Sự tích cái vỏ dao
Thấy chủ làm quần quật nuôi mình, con chó bèn thưa rằng:
- Ngày mai ông cho con một nắm cơm, con sẽ đi tìm kho gạo của nhà trời mang gạo về cho ông.
Vốt vuốt ve lưng con chó, bảo:
- Mày đừng đi đâu xa, tao chỉ có mày làm bạn lên nương, vắng mày tao cũng không yên lòng đâu.
Con chó lại nói:
- Con sẽ cho ông hai cái tai con để ông giữ lấy làm bạn.
Nói xong con chó liền dứt phăng cặp tai, ngoạm lấy đưa cho chủ, rồi lẳng lặng ra đi. Vốt chờ con chó đã năm mùa bẻ bắp. Thóc lúa, ngô, bầu bí, anh xếp tràn cả ra sân. Bây giờ có sẵn cơm ăn mà con chó chưa trở về. Anh nhớ thương con chó khóc sưng cả hai mắt, lâu quá, hai con mắt của Vốt lòa và mù hẳn. Vốt cầm chiếc dao và sờ soạng tìm đôi tai chó anh vẫn cất giữ trong góc nhà. Sờ mãi không thấy, anh liền kêu lên:
- Chó ơi, mày về mà ăn no.
Lập tức đôi tai chó liền biết nói:
- Chó không về nữa, chó cho chúng con sống lại làm bạn với ông đấy.
Vốt hỏi:
- Chúng mày là ai?
Tai chó bảo:
-Chúng con là hai tai của con chó gầy mà ông đang cất giữ đây mà.
- A, thế thì chúng mày lại gần đây.
Hai tai chó liền lại gần bàn tay Vốt. Vốt nắm lấy và hỏi:
- Thế chúng mày ở với tao thì muốn làm việc gì?
Tai chó trả lời:
- Chúng con làm vở cho cái dao cùn của ông, để ông đi đâu cũng thắt chúng con theo.
Vốt gật đầu. Thế là bỗng chốc hai cái tai chó liền ốp lại với nhau, làm thành cái vỏ dao (tức là nắp đao). Vốt cầm dao tra vào vỏ, hỏi rằng:
- Thế này đã được chưa?
Tai chó nói:
- Tốt lắm rồi, ông phải lấy dây gai cột vỏ dao vào lưng ông nữa. Vốt làm theo, thế là lưng Vốt thắt cái vỏ, xỏ con dao hẳn hoi. Bấy giờ Vốt lại hỏi:
- Tao phải gọi chúng mày là tai chó hay là vỏ dao nhỉ?
Tai chó và cả con dao cũng nói:
- Bây giờ chỉ xin ông cho gọi là cái vỏ dao thôi ạ.
Thế là từ đấy Vốt có vỏ để xỏ con dao. Vốt truyền cho mọi người cũng đẽo gỗ ghép như hình vỏ dao của mình. Ai cũng có vỏ để chít dao đi nương đi ruộng từ đấy!
(Sưu tầm)
