Nhà hóa học nữ gốc Việt giành giải thưởng
Phát minh “chất nổ cơ bản xanh” ít gây hại cho môi trường
 |
Cô My Hang Huynh cho biết phần thưởng 500.000 USD đã cho phép cô được tự do hơn trong công việc nghiên cứu của mình. Quỹ MacAthur, có trụ sở mang tên John D. và Catherine T. đặt tại Chicago, đã không đặt một qui định nào về việc tiền thưởng được sử dụng ra sao.
Cô My Hang Huynh, người đã phát triển các chất nổ cơ bản xanh ở phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos tại New Mexico, đang nhắm vào những thử thách mới, cô nói: “Có rất nhiều cơ hội khác nhau. Nếu tôi không e sợ chất nổ, tôi không sợ bất cứ điều gì”.
Vào năm 1985, cô My Hang Huynh rời quê nhà Việt Nam và định cư tại Albany. Khi ấy cô My Hang Huynh 23 tuổi và không nói được tiếng Anh. Năm 1986, cô My Hang Huynh vượt qua được kỳ thi GED, một kỳ thi bắt buộc để được vào học tại Trường đại học SUNY Geneseo. Cô My Hang Huynh đã nhận được bằng cử nhân Toán và Hóa học năm 1991.
Ông Gary Towsley, giáo sư Toán ở SUNY Geneseo, nhớ về cô sinh viên chăm chỉ và hay mắc cỡ, người sáng thứ bảy nào cũng tìm kiếm sự giúp đỡ của ông cho những thắc mắc phức tạp: “Cô ấy nghĩ không có điều gì là không thể thực hiện được”. Còn chủ tịch SUNY Geneseo Christopher Dahl cho biết: “Cô ấy là một nhà khoa học đáng chú ý. Chúng tôi rất tự hào về cô”.
Cô My Hang Huynh đã chọn SUNY Geneseo bởi vì anh của cô, Bobi Huynh, đã học tại đây. Ba người chị của cô, Phuong-Hang Huynh, Minh-Hang Huynh và Diem-Hang Huynh, sau đó cũng theo học tại SUNY Geneseo. Tất cả các anh chị em ruột của cô My Hang Huynh đều nghiên cứu về toán “Vì cùng một lý do” – cô My Hang Huynh nói đùa – “Đó là do chúng tôi đều cố tránh học môn tiếng Anh”. Cô My Hang Huynh đã nhận bằng Tiến sĩ ở Đại học Buffalo và sau đó đến công tác tại phòng thí nghiệm Los Alamos với nhà Hóa học Thomas Meyer.
Nhìn vấn đề khó khăn từ quan điểm khác
Loại hóa chất mà giáo sư Meyer và cô My Hang Huynh cùng làm việc, không phải là loại tiêu biểu dùng để sản xuất ra chất nổ. Sau khi một trong những thí nghiệm của cô My Hang Huynh có kết thúc không mong đợi vì bị nổ, giáo sư Meyer đã gửi cô đến Phân viện nổ ở Los Alamos để học cách đối phó với nó. Cô My Hang Huynh đã khám phá sự yêu thích môn chất nổ và đã di chuyển đến đó để làm việc.
Dù không được huấn luyện trong lĩnh vực hóa chất nổ, cô My Hang Huynh đã quyết định lao vào vấn đề đã làm các nhà khoa học đau đầu trong hàng trăm năm qua: làm thế nào để thay thế thủy ngân và chì trong việc làm ra chất nổ. Những thành phần này thải những chất có hại vào không khí sau khi nổ. “Đó là những chất độc và nguy hiểm cho môi trường “ – cô My Hang Huynh cho biết.
Các nhà hóa học chuyên về chất nổ đã được đào tạo rất bài bản về Hóa hữu cơ. Cô My Hang Huynh tin vào những thành tích trong Hóa vô cơ đã cho phép cô nhìn vấn đề từ quan điểm khác. Khoảng tháng 05.2005, cô My Hang Huynh đã hoàn tất công trình nghiên cứu của mình về những chất nổ cơ bản xanh, trong đó sử dụng đồng đỏ và sắt thay vì sử dụng thủy ngân và chì.
Năm nay, cô My Hang Huynh cũng đoạt giải thưởng Ennest Orlando Lawrence của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ cho công trình của mình. Cô My Hang Huynh cho biết Austin Power, một công ty chất nổ có trụ sở ở Ohio, sẵn sàng sản xuất và phân phối chất nổ xanh của cô trong 1 hoặc 2 năm. “Tôi không cảm thấy mình là một thiên tài” – cô My Hang Huynh cho biết – “Tôi chỉ tiến vào khoa học bằng một con đường khác mà thôi… Nó có thể thật sự đưa đến những đột phá kỳ diệu nếu một ai đó sẵn sàng làm một cách khác hơn những gì họ được đào tạo”.
Sức khỏe bị suy giảm vì stress đã khiến cô từ bỏ công việc của mình ở phòng thí nghiệm vào tháng 02.2007. Sau 22 năm làm việc trong phòng thí nghiệm, cô My Hang Huynh đã tự hỏi mình sẽ phải làm gì tiếp theo đó. Khoảng 10 ngày trước, cô My Hang Huynh đã nhận được một cú điện báo tin cô đã nhận được giải thưởng của Quỹ MacAthur mà trước đó cô chưa hề nghe về giải thưởng này.
Cô My Hang Huynh có ý định sử dụng phần còn lại của năm để suy tính cho những bước tiếp theo. Có lẽ cô sẽ thử hợp tác với các nhà Sinh học hoặc các công ty Dược phẩm hoặc làm việc nhiều hơn về nghiên cứu chất nổ. “Giải thưởng đã đến với tôi giống như một điều kỳ diệu” – cô My Hang Huynh cho biết.
(Người viễn xứ)
