Góp ý vào Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng: Phát huy vai trò cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong sự nghiệp phát triển đất nước và hội nhập quốc tế trong tình hình mới

Quan điểm đối ngoại và hội nhập quốc tế trong tình hình mới

Tôi hoàn toàn nhất trí với việc Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV xác định đối ngoại, hội nhập quốc tế là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, gắn bó chặt chẽ với quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế và văn hóa.Trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, hơn 6 triệu người Việt Nam ở nước ngoài, trong đó có trên 200.000 người tại Cộng hòa Liên bang Đức, đang trở thành một nguồn lực chiến lược của đất nước — vừa là sức mạnh mềm, vừa là cầu nối hữu nghị, hợp tác và chuyển giao tri thức giữa Việt Nam với thế giới. Để phát huy tiềm năng này, tôi đề xuất:

-Xây dựng cơ chế phối hợp linh hoạt giữa các cơ quan đại diện ngoại giao và hội đoàn kiều bào, nhằm triển khai hiệu quả các chương trình ngoại giao nhân dân, văn hóa, giáo dục và kinh tế.

- Phát triển mạng lưới “Đại sứ nhân dân” trong cộng đồng người Việt toàn cầu, để mỗi người Việt ở nước ngoài đều trở thành cầu nối tin cậy, bạn bè thân thiết của Việt Nam trên trường quốc tế.

-Thúc đẩy hình ảnh Việt Nam hội nhập, nhân văn và đổi mới sáng tạo, thông qua các hoạt động giao lưu, diễn đàn văn hóa – kinh tế, triển lãm khoa học và hợp tác giáo dục.

Phát huy nguồn lực kiều bào trong đổi mới sáng tạo và phát triển đất nước

Dự thảo Văn kiện xác định khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực trung tâm cho phát triển nhanh, bền vững. Trong xu thế đó, đội ngũ trí thức, doanh nhân và chuyên gia Việt kiều tại Đức và nhiều quốc gia khác đang có những thế mạnh vượt trội trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, y học, tài chính, giáo dục và công nghệ số.
Tôi kiến nghị:

- Hình thành cơ chế kết nối thường xuyên giữa mạng lưới trí thức Việt Nam ở nước ngoài với các bộ, ngành và địa phương trong nước, nhằm chia sẻ kinh nghiệm, tư vấn chính sách và hợp tác nghiên cứu – chuyển giao công nghệ.

- Xây dựng quỹ hoặc chương trình đặc thù hỗ trợ kiều bào đầu tư, khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam, trong đó có ưu đãi về thủ tục, bảo hộ sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ xanh và năng lượng sạch.

 - Khuyến khích mô hình “trí thức kiều bào về nước theo dự án ngắn hạn”, giúp tận dụng nguồn chất xám toàn cầu mà vẫn phù hợp điều kiện làm việc linh hoạt của chuyên gia quốc tế.
 

Phát triển văn hóa, giáo dục và thế hệ trẻ kiều bào

Dự thảo Văn kiện nhấn mạnh xây dựng con người Việt Nam toàn diện, giàu lòng yêu nước, có bản lĩnh và tri thức hội nhập. Trong công tác kiều bào, điều này cần được thể hiện qua việc bảo tồn ngôn ngữ, văn hóa và lòng hướng về cội nguồn trong thế hệ trẻ.
Tôi đề nghị:

- Đẩy mạnh các chương trình dạy và học tiếng Việt ở nước ngoài, coi đây là nhiệm vụ văn hóa – giáo dục lâu dài. Các mô hình như Lớp học tiếng Việt tại Frankfurt – được Tổng Lãnh sự quán Việt Nam hỗ trợ tích cực – là minh chứng sinh động cho hiệu quả của sự phối hợp giữa Nhà nước và cộng đồng, cần được nhân rộng trên toàn cầu.

 - Phát triển hệ thống “Ngôi nhà Việt” tại các nước có đông kiều bào, làm trung tâm sinh hoạt cộng đồng, gìn giữ văn hóa, tư vấn pháp lý – hướng nghiệp, hỗ trợ du học nghề và lao động trẻ. Đây sẽ là không gian kết nối, giúp người Việt xa quê bớt nỗi nhớ nhà, gắn bó hơn với văn hóa dân tộc và tích cực đóng góp cho quê hương.

 - Mở rộng các chương trình giao lưu, thực tập, nghiên cứu tại Việt Nam cho thanh niên kiều bào; xây dựng nền tảng số kết nối thanh niên Việt Nam toàn cầu để chia sẻ ý tưởng khởi nghiệp, sáng tạo và tình nguyện xã hội.

Về nôi dung củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Tinh thần “Lấy Nhân dân làm gốc” được thể hiện xuyên suốt trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV. Đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, đây chính là phương châm để củng cố niềm tin, khơi dậy tinh thần gắn bó máu thịt giữa kiều bào và Tổ quốc. Tôi xin đề xuất cụ thể:

- Tổ chức đối thoại chính sách thường xuyên giữa cơ quan trong nước và đại diện kiều bào, bảo đảm tiếng nói của người Việt ở nước ngoài được lắng nghe trong quá trình hoạch định chủ trương, chính sách.

- Đơn giản hóa thủ tục hành chính, công nhận bằng cấp, tạo điều kiện đầu tư, hồi hương và tham gia các dự án phát triển quốc gia.

 - Đưa công tác phát triển cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài thành một cấu phần chiến lược trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, coi đó là một phần của sức mạnh mềm quốc gia và là nền tảng bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Kết luận

Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời của dân tộc, là động lực tinh thần và trí tuệ quan trọng trong sự nghiệp phát triển phồn vinh, hạnh phúc của đất nước.
Phát huy sức mạnh kiều bào chính là hiện thực hóa ba định hướng lớn của Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV:

 - Khơi dậy khát vọng phát triển phồn vinh, hạnh phúc – để mỗi người Việt dù ở đâu cũng tự hào và góp sức cho Tổ quốc.

 - Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, gắn với đại đoàn kết toàn dân tộc – trong đó có hơn 6 triệu người Việt xa quê.

- Đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, với kiều bào là cầu nối quan trọng của Việt Nam với thế giới.

Với tinh thần đó, tôi tin tưởng rằng Đại hội XIV của Đảng sẽ tiếp tục khơi dậy sức mạnh Việt Nam toàn cầu, đưa đất nước vững bước trên con đường phát triển thịnh vượng, văn minh và hạnh phúc./.

Khánh Nam (kiều bào tại Đức)