Nơi tiếng mẹ đẻ được hồi sinh giữa lòng nước Đức

Giữa nhịp sống hiện đại của nước Đức, một trong những trung tâm văn hóa và giáo dục hàng đầu châu Âu, tiếng Việt vẫn vang lên đầy thân thương tại Liebigschule, một ngôi trường trung học nhỏ lâu đời ở thành phố Frankfurt am Main. Đó là tiếng nói quê hương của những đứa trẻ mang trong mình hai dòng máu, của những bậc cha mẹ xa xứ vẫn luôn đau đáu giữ gìn gốc rễ, và của cả một cộng đồng người Việt đầy gắn bó.

Một năm sau khi khóa học đầu tiên khai giảng tháng 11/2024, lớp tiếng Việt tại Liebigschule đã phát triển thành 3 lớp học với gần 60 học sinh, từ 5 đến 17 tuổi. Đây là khóa học đầu tiên do Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Frankfurt am Main, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng Lãnh sự Lưu Xuân Đồng, phối hợp với các hội đoàn người Việt tổ chức dành cho con em người Việt và gốc Việt tại Frankfurt và vùng phụ cận.

Sự gia tăng nhanh chóng về số lượng học sinh phản ánh một nhu cầu thực tế rất lớn: thế hệ thứ hai, thứ ba của cộng đồng Việt tại Đức đang cần một “cây cầu ngôn ngữ” để kết nối với quê hương, với ông bà, họ hàng và với chính bản sắc của mình.

Tổng Lãnh sự Lưu Xuân Đồng cho biết: “Chủ trương của Đảng và Nhà nước Việt Nam là luôn quan tâm và mong muốn đẩy mạnh việc học tiếng Việt cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, qua đó góp phần duy trì và phát triển truyền thống văn hóa Việt Nam.” Theo ông, đây không chỉ là một sáng kiến của cộng đồng, mà là một định hướng chiến lược trong chính sách đối với người Việt Nam ở nước ngoài.

Điều đặc biệt ở lớp học tiếng Việt tại Frankfurt là không chỉ có trẻ em người Việt. Nhiều phụ huynh, trong đó có cả người Đức bản địa, cũng ngồi vào bàn học cùng con.

Anh Manfred, vừa là phụ huynh nhưng cũng vừa là học sinh lớp tiếng Việt chia sẻ rằng ông quyết định học tiếng Việt vì muốn hiểu vợ mình hơn và giúp con trai kết nối với gia đình bên ngoại: “Khi con tôi nói được câu ‘Con yêu mẹ’ bằng tiếng Việt, tôi thấy niềm hạnh phúc của vợ mình. Tôi nhận ra rằng học tiếng Việt không chỉ giúp con hiểu mẹ, mà còn giúp cả gia đình hiểu nhau hơn.”

Ông Manfred kể, khó nhất là ngữ điệu, nhưng chính những thử thách ấy khiến việc học trở nên thú vị. Ông bày tỏ: “Năm ngoái, con trai tôi lần đầu tiên về Việt Nam. Nếu không nói được tiếng Việt, thì lúc nào cũng có một khoảng cách. Còn khi nói được, chúng tôi có thể kết nối và hòa nhập dễ dàng hơn.”

Tổng Lãnh sự Lưu Xuân Đồng tâm sự: “Chúng tôi phải làm sao để các cháu thấy việc học tiếng Việt không phải là gánh nặng, mà là một niềm vui và sự tự hào về nguồn cội.”

Để giải quyết bài toán này, Tổng Lãnh sự quán đã phối hợp với Đại học Ngoại ngữ Hà Nội tổ chức tập huấn cho đội ngũ giáo viên, xây dựng bộ sách riêng phù hợp với trẻ em Việt tại Đức. Đến nay, hơn 10 giáo viên và trợ giảng đã sẵn sàng cho kế hoạch mở rộng.

Các lớp học không chỉ dạy ngôn ngữ. Truyện cổ tích, trò chơi dân gian, bài hát thiếu nhi, những câu chuyện về Tết, Trung thu, áo dài, bánh chưng… đều được đưa vào bài giảng. Nhiều em nhỏ lần đầu tiên biết đến các phong tục truyền thống không phải qua ông bà, mà qua lớp học cuối tuần.

Tổng Lãnh sự Lưu Xuân Đồng chia sẻ: “Không chỉ người Việt mà cả người Đức bản địa cũng rất mong muốn tham gia các lớp tiếng Việt để tìm hiểu văn hóa Việt Nam và hòa nhập hơn với cộng đồng người Việt tại sở tại.”

Điều này cho thấy lớp học đang trở thành một không gian giao thoa văn hóa, nơi người Việt gìn giữ bản sắc và người Đức tìm hiểu về một nền văn hóa phương Đông giàu truyền thống.

Từ Frankfurt, Tổng Lãnh sự quán bày tỏ mong muốn sẽ nhân rộng mô hình ra các thành phố lớn như Berlin, Hamburg, Leipzig, Munich, Stuttgart, Mainz, tiến tới hình thành một mạng lưới dạy tiếng Việt thống nhất trên toàn nước Đức trong giai đoạn 2025-2030.

Mục tiêu dài hạn là đưa tiếng Việt trở thành ngoại ngữ tự chọn trong hệ thống giáo dục bang Hessen, sánh vai với các ngôn ngữ như Tây Ban Nha, Italy, Nhật Bản, qua đó khẳng định vị thế của cộng đồng người Việt và giá trị văn hóa Việt Nam giữa lòng châu Âu.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, thế hệ trẻ người Việt tại Đức đứng trước nhiều lựa chọn: hòa nhập nhanh, nói tiếng Đức như người bản xứ, nhưng cũng có nguy cơ đánh mất tiếng mẹ đẻ. Lớp học tiếng Việt tại Frankfurt đang giúp các em tìm được sự cân bằng, hội nhập mà không hòa tan.

Mỗi sáng thứ Bảy, những tiếng ê a, những trang vở viết chữ Quốc ngữ còn nguệch ngoạc đang lặng lẽ bồi đắp một nền tảng văn hóa cho tương lai. Đó là nền tảng để các em hiểu mình đến từ đâu, để biết trân trọng hai dòng chảy văn hóa trong cuộc đời mình.

Lớp học tiếng Việt tại Frankfurt không chỉ là một sáng kiến giáo dục, mà là một mô hình cộng đồng mang ý nghĩa chính sách, văn hóa và nhân văn sâu sắc.

Giữa lòng nước Đức, tiếng Việt đang được hồi sinh, không ồn ào, nhưng bền bỉ. Và từ những lớp học nhỏ ấy, đang hình thành những nhịp cầu lớn của tương lai, nơi thế hệ trẻ Việt kiều có thể tự hào nói thật rõ ràng: “Tôi là người Việt Nam”./.

Phương Hoa/ TTXVN/Vietnam+