2 đột phá, 7 trọng tâm trong công tác về NVNONN năm 2024

Công tác về NVNONN được triển khai mạnh mẽ và toàn diện

Phát biểu mở đầu buổi gặp mặt báo chí, Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng khẳng định: "Năm 2023, công tác đối ngoại sôi nổi về hoạt động và là điểm sáng trong các thành tựu chung của đất nước. Điều này đã được khẳng định bởi các lãnh đạo cao cấp nhất của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội và đánh giá rất khách quan từ dư luận quốc tế". 

Đóng góp vào thành công chung đó, Thứ trưởng gửi lời cảm ơn và nhấn mạnh vai trò của các cơ quan thông tấn báo chí không chỉ đồng hành, đưa tin bài, mà còn quảng bá kết quả đạt được cũng như sự tham gia đóng góp của Bộ Ngoại giao trong công tác đối ngoại chung của đất nước, trong đó có công tác về NVNONN.

Năm 2023, công tác đối ngoại, trong đó có công tác về NVNONN, được triển khai toàn diện trên tất cả các kênh (kênh Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Nghị viện, ngoại giao nhân dân) và các cấp, từ Trung ương đến địa phương.

Trong các hoạt động đối ngoại, lãnh đạo ta luôn dành thời gian gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam ở nước sở tại, thể hiện trách nhiệm, tình cảm, sự chăm lo dành cho kiều bào; đồng thời, đề nghị lãnh đạo các nước quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con sinh sống, học tập, làm việc để vừa đóng góp cho sở tại, vừa đóng góp cho quê hương. Bà con kiều bào là cầu nối rất quan trọng trong quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với các nước.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết, cộng đồng NVNONN tiếp tục tăng về số lượng và mở rộng về thành phần, với khoảng 6 triệu người ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 80% kiều bào sinh sống tại các nước phát triển.

Số lượng người Việt Nam ra nước ngoài học tập, lao động, kết hôn, đầu tư… hàng năm tiếp tục tăng. Cùng với sự gia tăng về số lượng, vai trò, vị thế và uy tín của cộng đồng NVNONN trong xã hội sở tại ngày càng được nâng cao, góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với các nước.

Năm 2023, cộng đồng NVNONN tiếp tục phát triển hội nhập vào sở tại, nhiều gương mặt được vinh danh với các giải thưởng quốc tế, làm rạng danh tên tuổi Việt Nam. Điển hình có thể kể đến là, với sự lớn mạnh, hội nhập tốt của mình, ngày 7/6, cộng đồng người Việt tại Slovakia chính thức được công nhận là cộng đồng dân tộc thiểu số thứ 14 của Slovakia. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho bà con hội nhập sâu vào xã hội sở tại và đóng góp cho sự phát triển của quan hệ hợp tác hữu nghị song phương Việt Nam - Slovakia. Hay tại Thái Lan, ngày 9/12, cộng đồng người Việt Nam tại Udon Thani đã khai trương Phố Việt Nam đầu tiên trên thế giới.

Kiều bào tiếp tục có nhiều hoạt động hướng về quê hương, phát huy vai trò là nguồn lực quan trọng trong quá trình phát triển đất nước. Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, những tháng cuối năm 2023, lượng kiều hối chuyển về nước tăng trưởng từ 25-30% so với cùng kỳ năm 2022. Bên cạnh đó, kiều bào có nhiều hoạt động đóng góp cho công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước; đồng hành cùng người dân trong nước lúc gặp khó khăn, hoạn nạn.

Các hội đoàn NVNONN tiếp tục được củng cố và phát triển cả về lượng và chất, đóng vai trò nòng cốt, tổ chức nhiều hoạt động hướng về quê hương, đồng thời hỗ trợ bà con ổn định cuộc sống ở sở tại.  Nhiều hội đoàn mới được thành lập như: Hội Trí thức, Chuyên gia Việt Nam – Australia với khoảng 300 thành viên chính thức được thành lập trên cơ sở hợp nhất các câu lạc bộ trí thức người Việt tại các tiểu bang vào tháng 5/2023; Liên hiệp Hội người Việt tại Đức tổ chức Đại hội thành lập tháng 12/2023; Liên hiệp Hội Phụ nữ Việt Nam tại Châu Âu tổ chức Đại hội thành lập tháng 9/2023. Các hội đoàn phát huy vai trò nòng cốt trong việc hỗ trợ bà con ở sở tại, nhất là những địa bàn xảy ra xung đột, chiến sự hay phải hứng chịu thiên tai.

Năm qua, việc thể chế hóa, triển khai Kết luận 12 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 169 của Chính phủ và các văn bản chỉ đạo về công tác NVNONN tiếp tục được đẩy mạnh. Đáng chú ý, 03 hội nghị liên quan vấn đề chính sách pháp luật, hỗ trợ pháp lý cho NVNONN được tổ chức, đó là: Tọa đàm về chính sách pháp luật liên quan đến NVNONN (Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, tháng 1), Hội nghị lấy ý kiến NVNONN về dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tháng 3), Hội thảo về hỗ trợ pháp lý cho NVNONN (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội, tháng 10).

Ủy ban đã tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung những chính sách pháp luật liên quan đến NVNONN về vấn đề quốc tịch, cấp thẻ căn cước và số định danh cá nhân, quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở…

Công tác đại đoàn kết, vận động NVNONN tiếp tục được chú trọng với nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Ủy ban đã phối hợp tổ chức thành công các chương trình gặp gỡ, tiếp xúc của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước với bà con kiều bào: phối hợp, chủ trì tổ chức 46 đoàn công tác đi nước ngoài bao gồm nội dung làm việc với cộng đồng, trong đó có 18 đoàn của Lãnh đạo cấp cao; tiếp tục tổ chức thành công các chương trình thường niên dành cho kiều bào (Xuân Quê hương 2023 với sự tham dự của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và gần 1.000 kiều bào; Đoàn kiều bào thăm quân, dân huyện đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1; Đoàn kiều bào dự lễ Giỗ tổ Hùng Vương; Trại hè Việt Nam 2023).

Mặt khác, công tác hỗ trợ NVNONN được triển khai tích cực, kịp thời, thể hiện rõ hơn tình cảm và trách nhiệm của Đảng, Nhà nước trong việc chăm lo cho cộng đồng. Việc hỗ trợ người gốc Việt ở Campuchia tiếp tục được chú trọng, đặc biệt trong việc hỗ trợ bà con làm các thủ tục giấy tờ pháp lý theo quy định của sở tại, hỗ trợ di dời tái định cư. Kịp thời hỗ trợ người Việt tại các địa bàn chịu ảnh hưởng bởi chiến sự và bị ảnh hưởng bởi thiên tai, hỏa hoạn. Hỗ trợ các hội đoàn người Việt ở sở tại tổ chức các hoạt động, chương trình của cộng đồng... 

Một điểm mới trong năm qua là việc hỗ trợ cộng đồng NVNONN giữ gìn và phát huy tiếng Việt, bản sắc văn hóa, được quan tâm đẩy mạnh. Năm 2023 - năm đầu tiên triển khai Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng NVNONN, Ủy ban đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan triển khai một số hoạt động nổi bật như: Cuộc thi Tìm kiếm sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2023, Hội thảo tổng kết triển khai Kế hoạch Ngày tôn vinh tiếng Việt ở nước ngoài 2023, Gala Tiếng mẹ thân thương, Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên NVNONN; Xây dựng tủ sách tiếng Việt tại tại 02 địa bàn (Fukuoka – Nhật Bản và Hungary) với 60 đầu sách; cung cấp sách phục vụ cộng đồng tại Áo, Séc, Slovakia, Bỉ, Qatar.

Một điểm sáng khác là đẩy mạnh các hoạt động phát huy nguồn lực NVNONN đóng góp cho đất nước dưới nhiều hình thức khác nhau.

Ủy ban đã chủ trì/phối hợp/bảo trợ tổ chức 15 hội nghị, hội thảo, tọa đàm, chương trình, sự kiện nhằm kết nối, thu hút nguồn lực của NVNONN đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương, trong đó tập trung vào những vấn đề mang tính đột phá chiến lược như đổi mới sáng tạo, kinh tế số, xanh, tuần hoàn, bao trùm...; đồng thời tăng cường hỗ trợ các hội doanh nhân, trí thức kiều bào tổ chức cách hoạt động gắn kết với trong nước.

Công tác thông tin, tuyên truyền tới cộng đồng NVNONN được đẩy mạnh và ngày càng chuyên nghiệp, bảo đảm phản ánh đầy đủ, chính xác, khách quan, kịp thời về tình hình đất nước và những vấn đề kiều bào quan tâm.  

Bên cạnh đó, công tác phối hợp với các ban, bộ, ngành, địa phương ngày càng chặt chẽ, hiệu quả, qua đó đã huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong công tác NVNONN.

2 đột phá, 7 trọng tâm trong công tác về NVNONN 

Chia sẻ với các cơ quan báo chí về trọng tâm công tác 2024, Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cho biết công tác NVNONN sẽ tiếp tục được triển khai mạnh mẽ và toàn diện hơn theo yêu cầu của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Kết luận 12 của Bộ Chính trị về công tác NVNONN trong tình hình mới, đồng thời bám sát những nhiệm vụ được giao trong Nghị quyết và Chương trình hành động của Hội nghị Ngoại giao lần thứ 32.

Thứ trưởng nhấn mạnh điều này nhằm thể hiện rõ hơn tình cảm và trách nhiệm của Đảng, Nhà nước trong việc chăm lo cho cộng đồng NVNONN, đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện để kiều bào hướng về quê hương.

Theo đó, công tác NVNONN năm nay sẽ tập trung triển khai theo 02 đột phá về tăng cường đại đoàn kết và phát huy nguồn lực của NVNONN; cùng 07 trọng tâm:  Tăng cường Công tác nghiên cứu, tham mưu, kiến nghị chính sách; Đổi mới, đa dạng hóa hình thức, linh hoạt trong biện pháp triển khai vận động NVNONN, trong đó tập trung vào thế hệ trẻ, lực lượng nòng cốt, những người có uy tín, ảnh hưởng trong cộng đồng, kiều bào còn định kiến; Đẩy mạnh hỗ trợ cộng đồng về địa vị pháp lý và ổn định cuộc sống, đặc biệt ở những địa bàn khó khăn, trong đó ưu tiên giải quyết những vấn đề liên quan tới người gốc Việt tại Campuchia; Hỗ trợ các hội đoàn NVNONN kiện toàn tổ chức, đa dạng hóa hình thức tổ chức, mô hình hoạt động phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động; Đẩy mạnh thu hút nguồn lực NVNONN, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến NVNONN và tăng cường kết nối, hỗ trợ các hội doanh nhân, trí thức NVNONN;  Triển khai Kế hoạch Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng NVNONN năm 2024; đổi mới nội dung và phương thức công tác dạy và học tiếng Việt, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; đổi mới nội dung, đa dạng hóa phương thức chuyển tải thông tin tới kiều bào; Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trong công tác NVNONN; tăng cường đào tạo lực lượng cán bộ làm công tác cộng đồng tinh nhuệ, chính quy, chuyên nghiệp và hiện đại.

Tại buổi gặp gỡ báo chí, lãnh đạo Ủy ban Nhà nước về NVNONN cùng các Vụ chức năng của Ủy ban cũng thông tin cụ thể hơn về những kế hoạch, hoạt động của chương trình Xuân Quê hương 2024, Ngày Tôn vinh tiếng Việt ở nước ngoài 2024, Đề án Phát huy nguồn lực NVNONN phục vụ phát triển đất nước trong tình hình mới.

Q.H