Việt Nam cùng cộng đồng quốc tế kêu gọi tuân thủ luật nhân đạo quốc tế

Khóa họp của Hội đồng kinh tế-xã hội của Liên hợp quốc về các hoạt động hỗ trợ nhân đạo (ECOSOC-HAS) năm 2025 diễn ra từ ngày 18-20/6 tại trụ sở văn phòng Liên hợp quốc tại Geneva (Thụy Sĩ) với chủ đề “Tăng cường đoàn kết toàn cầu vì nhân loại: cứu sống, giảm thiểu đau khổ và huy động giải pháp.”

Các phiên thảo luận trong khóa họp này tập trung giải quyết vấn đề hỗ trợ nhân đạo cho người dân trong các khu vực có xung đột.

Đại diện cho Việt Nam tham dự khóa họp, Đại sứ Mai Phan Dũng - Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và các tổ chức quốc tế khác tại Geneva, có bài phát biểu tại phiên thảo luận chuyên đề cấp cao và phiên thảo luận chung.

Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, Đại sứ Mai Phan Dũng nhấn mạnh Việt Nam quan ngại sâu sắc trước quy mô chưa từng có của các nhu cầu về nhân đạo trong năm 2025, khi hơn 360 triệu người cần được hỗ trợ do xung đột, thiên tai, dịch chuyển cưỡng bức, mất an ninh lương thực và gián đoạn kinh tế.

Việt Nam đánh giá cao nỗ lực không mệt mỏi của Liên hợp quốc và các đối tác nhân đạo trong việc cung cấp hỗ trợ kịp thời, đồng thời kêu gọi thu hẹp khoảng cách ngày càng lớn giữa nhu cầu và nguồn lực tài chính nhân đạo toàn cầu, thông qua các cơ chế tài trợ linh hoạt, có thể dự báo và hiệu quả hơn.

Về tình hình trong nước, Đại sứ Mai Phan Dũng cho biết Việt Nam tiếp tục chịu ảnh hưởng nặng nề do các hiện tượng khí hậu cực đoan. Cụ thể, bão Yagi đổ bộ vào miền Bắc Việt Nam hồi tháng 9 năm ngoái đã làm hơn 320 người thiệt mạng, hơn 130.000 người phải sơ tán và gây thiệt hại nghiêm trọng về cơ sở hạ tầng. Việt Nam trân trọng cảm ơn cộng đồng quốc tế đã hỗ trợ kịp thời, góp phần ổn định tình hình và hỗ trợ người dân phục hồi.

Trong bối cảnh khu vực Đông Nam Á chứng kiến sự gia tăng đáng kể các thảm họa khí hậu trong giai đoạn 2024-2025 như lũ lụt, hạn hán kéo dài, siêu bão và động đất, Đại sứ Mai Phan Dũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao khả năng cảnh báo sớm, hợp tác khu vực và đầu tư vào cơ sở hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu; kêu gọi tăng cường quan hệ đối tác giữa chính phủ, tổ chức khu vực, khối tư nhân và cộng đồng để cùng xây dựng các giải pháp bao trùm, dựa trên khoa học và phù hợp với điều kiện địa phương.

Đại sứ Mai Phan Dũng tái khẳng định chính sách nhất quán của Việt Nam là lấy con người làm trung tâm, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng thích ứng khí hậu, phát triển kinh tế tuần hoàn và xây dựng nông thôn mới. Việt Nam đang tích cực thực hiện các cam kết khí hậu, bao gồm mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Về mặt quốc tế, Việt Nam đã đóng góp cho Quỹ Ứng phó khẩn cấp của Liên hợp quốc (CERF) và tham gia các cơ chế điều phối nhân đạo của ASEAN. Đại sứ Mai Phan Dũng nhấn mạnh các hoạt động nhân đạo cần phải dựa trên các nguyên tắc trung lập, công bằng, độc lập và tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, cũng như phù hợp với điều kiện và nhu cầu của từng quốc gia.

Bên cạnh đó, ông Mai Phan Dũng một lần nữa khẳng định cam kết đồng hành cùng cộng đồng quốc tế trong nỗ lực củng cố khả năng chống chịu, bảo vệ nhân phẩm và mang lại các giải pháp bền vững cho những người đang gặp khó khăn. Việt Nam tin tưởng rằng đoàn kết toàn cầu là chìa khóa để vượt qua những thách thức nhân đạo đa chiều hiện nay.

Khóa họp năm nay của ECOSOC diễn ra trong bối cảnh tình hình nhân đạo toàn cầu đang ở mức báo động, với hàng trăm triệu người cần hỗ trợ khẩn cấp do xung đột vũ trang, thiên tai, đói nghèo và biến đổi khí hậu.

Trong các phiên họp cấp cao và thảo luận chuyên đề, đại diện các quốc gia thành viên, tổ chức quốc tế, các cơ quan nhân đạo và giới học giả đã phân tích các nguyên nhân sâu xa, hệ lụy về nhân đạo nghiêm trọng, cũng như những giải pháp tiềm năng để cải cách hệ thống hỗ trợ nhân đạo hiện nay. Khóa họp đặc biệt chú ý đến các hệ lụy của xung đột Israel-Iran và các điểm nóng mới, trong đó dân thường, nhất là phụ nữ và trẻ em đang phải hứng chịu tổn thất nghiêm trọng.

Tình trạng vi phạm luật nhân đạo quốc tế gia tăng đã khiến năm 2024 và nửa đầu năm 2025 trở thành các năm đẫm máu nhất đối với các nhân viên nhân đạo trong hơn 1 thập kỷ qua.

Một nội dung nổi bật của khóa họp là phiên thảo luận về “Tái thiết hệ thống nhân đạo”, kêu gọi chuyển giao quyền quyết định và nguồn lực cho các đối tác địa phương, thử nghiệm các mô hình lãnh đạo mới và tăng cường phối hợp giữa trụ sở và hiện trường. Đồng thời, các đại biểu cũng thảo luận sâu về nhu cầu cấp bách phải cải cách tài chính nhân đạo trong bối cảnh nguồn lực không theo kịp với quy mô nhu cầu đang tăng vọt.

Tại các phiên thảo luận, các đại diện cũng đề xuất thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) và hành động sớm dựa trên cảnh báo nhằm giảm thiểu rủi ro do thiên tai và nâng cao khả năng chống chịu của cộng đồng. Các hoạt động nhân đạo được kêu gọi phải tuân thủ các nguyên tắc nhân đạo cốt lõi: trung lập, độc lập, công bằng và nhân đạo.

Kể từ năm 1998, khóa họp ECOSOC-HAS đã là một diễn đàn hàng đầu của Liên hợp quốc để thúc đẩy điều phối và tăng cường đầu tư cho các hoạt động cứu trợ.

Năm nay, trong bối cảnh Liên hợp quốc kỷ niệm 80 năm thành lập, ECOSOC-HAS được kỳ vọng sẽ là bước khởi đầu cho việc “thiết kế lại” hệ thống hỗ trợ nhân đạo toàn cầu, hướng tới một mô hình hiệu quả hơn, gắn kết hơn và nhân văn hơn./.

(Theo TTXVN/Vietnam+)