Tháng 3 với giàn mướp nhà

Giàn mướp từ lâu đã gắn bó với cuộc sống của gia đình tôi. Ruộng thì ít, thời tiết mưa nắng thất thường nên được giàn mướp, đám bí đỏ hay vài luống cải xanh tốt mới là nguồn thu nhập chính của gia đình. Gọi là thu nhập cho oai chứ cũng chẳng được là mấy. Riêng mướp, từ tháng chạp, ba tôi đã bắt đầu chọn hạt đem gieo. Thường thì mướp nhà tôi được gieo ở bờ ruộng. Một phần vì mướp ưa nước, một phần để tiết kiệm bớt đất trồng. Khi những dây mướp đã ra được cỡ 1 gang tay thì bắt đầu làm giàn để nó bò lên. Dưới giàn mướp, ba thường đào một con mương hay một cái ao nhỏ, vừa có nước cho mướp sinh trưởng, vừa để cá vào đây, cuối vụ mướp cũng là ngày tát ao cá.

 

Chẳng mấy chốc, những búp mướp nho nhỏ từng chùm từng chùm dần hiện ra, rồi những bông mướp vàng ươm đã đầy cả giàn. Từ hồi nhỏ, tôi đã thích cái mùi hương của bông mướp. Nó không thơm, không sặc sỡ như các loài hoa khác nhưng lại có sức hấp dẫn kỳ lạ. Khi mướp đã ra được một lượng trái vừa đủ, ba tôi thường cắt hết những chùm búp mướp còn lại. Ba bảo để cho cây dồn chất nuôi những trái kia. Búp mướp đem về, xào với mỡ hoặc dầu thì không gì ngon bằng nữa. Nó có vị bùi bùi rất đặc trưng. Nhưng không phải ai ăn cũng cảm thấy cái đậm đà của vị bùi ấy. Ban đầu, tôi cũng cảm thấy rất khó ăn, nhưng dần dần quen đi và lại thấy thèm đến lạ.

 

Mướp được mẹ tôi đem xuống chợ bán. Ngày trước là bỏ trong mủng, trong trạc gánh đi, rồi dần dần sau này mới chở bằng xe đạp. Bữa bán hết thì vui làm sao. Chị em tôi được vài cây kẹo hay gói bánh sữa nho nhỏ để chia nhau. Mẹ cũng rạng rỡ hẳn lên. Bữa không bán được, mẹ lại thất thểu trở quang gánh quay về trên con đường trưa nắng cát bụi mù mịt. Vậy là hôm đó, cả nhà lại được ăn toàn canh mướp.

 

Hơn 20 năm, giàn mướp đã đi vào cuộc sống nơi quê tôi như một phần không thể thiếu được. Tôi đã đi nhiều nơi, đã ăn nhiều loại mướp nhưng không nơi nào có được món canh "mướp ế” mà mẹ nấu. Mỗi lần được ăn nó, dù trong không khí rất lặng lẽ nhưng tôi cảm nhận được hạnh phúc ấm áp của gia đình. Có chút chua xót nhưng cũng có những niềm vui nho nhỏ. Đó là một trong những hành trang để tôi bước vào cuộc đời.

 

Trong nắng sớm, ngồi thu mình dưới giàn mướp, nhìn những trái mướp non đu qua đu lại trong gió, chợt thấy mình nhỏ lại, thấy thương hơn cuộc sống của quê nghèo, thương hơn sự lam lũ ngót một đời của ba của mẹ.

 

Nguyễn Thành Giang (Đại đoàn kết)