Khói bếp thơm
|
|
Mỗi lần đi xa về, bước chân qua cổng làng, lòng ta chộn rộn, ngất ngây trước khung cảnh thanh bình khi gặp làn khói bếp từ các nhà thấp thoáng sau bờ tre. Những khi lất phất mưa xuân, khói bếp dày và thấp hơn, những sợi khói đan dệt yêu thương cho lòng ta man mác. Cái mùi khói cay nồng quen thuộc vấn vít trên mái đầu, quần áo mà ấm áp lạ kỳ, khiến người đi xa cứ rưng rưng nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn. Bởi thế mà nồi cơm độn khoai lang nấu bằng nồi đồng điếu vùi trong hơi lửa của rơm rạ vẫn ngon lạ thường! Những ngày xa quê học sư phạm, trong tiếng mưa tí tách, tôi chỉ muốn được về nhà để được ăn lưng cơm có mùi khói bếp thơm nặng tình, nhân nghĩa.
Lần đầu tiên về quê đun bếp rạ, tôi cho cả nắm to vào lấp kín cửa bếp làm nồi cơm úm khói. Mẹ tôi hướng dẫn phải đặt nồi cẩn thận trên ba ông đầu rau nặn bằng đất sét chắc chắn, cho ít rạ để cửa bếp thoáng mới ít khói, thế nên bao giờ cũng có sẵn chiếc que tre để cời bếp. Chiều đông, trong cái lạnh tê tái, đi làm đồng về được ngồi đun bếp rồi sưởi đôi tay trên ngọn lửa rơm rạ thấy lòng ấm cúng biết bao. Thú nhất là những ngày gặt tháng mười, cả nhà tôi quây quần bên bếp rạ ăn cơm, ngọn lửa hồng xua tan giá rét. Cái hương bếp ngày mùa vô cùng quyến rũ - Đó là hương thơm của sự bội thu, no ấm. Nhưng có khi hương khói bếp hao gầy bởi những ngày bão táp mưa sa. Bát cơm độn chỉ bữa lưng bữa vực. Mỗi lần đun bếp, tôi lại lấy que cời gẩy những hạt nẻ trắng tinh nổ ra từ những hạt thóc sót lại trong rơm, cho vào chiếc ống bò ăn nhí nhách. Xa quê, càng nhớ về làn khói bếp những năm dài khốn khó. Mẹ tảo tần vun từng mô rạ, nắm rơm. Lòng se sắt nhớ về trận bão năm nào, mưa gió làm ướt hết rơm rạ, mẹ phải ngồi đốt để hong những nắm rạ cho khô mới có đồ đun. Khói nghi ngút khiến mắt mẹ cay xè, nhưng mẹ cũng nấu xong cơm cho cả nhà khỏi đói...
Giờ đây người dân quê đã có cuộc sống no ấm, ổn định, bếp rơm rạ chỉ còn trong ký ức, nhưng tôi vẫn bùi ngùi nhớ về hương khói bếp năm nào!
Trịnh Thị Thuận (Đại đoàn kết)
