Huyền thoại từ bếp lửa

Mẹ tôi bảo: “Lá tre là thuyền của Thánh Gióng để dành, bao giờ có giặc thì Ngài hóa phép thành thuyền chiến mà ra trận”. Trong trí óc non nớt của mình, tôi tưởng tượng thấy Ngài từ mái rạ đi ra, cúi đầu chào mẹ, rồi cầm roi sắt ngàn cân xông lên quật tơi bời vào lũ giặc ngoại xâm. Và mẹ ở nhà, xắn quần lội xuống ruộng lầy buốt giá, để lặn dấu chân trong bùn, cắm nhánh mạ run run trong gió bấc mưa phùn. Nhánh mạ gần như có phép lạ đã hóa thân thành bát cơm đầy nuôi sống những người anh hùng...

Cấy xong thửa ruộng, mẹ trở vào bếp, xoa xoa bàn tay tê cóng trên bếp lửa hồng của rơm của rạ. Không ai quên được ngọn khói lam chiều tỏa dập dờn trên mái rạ rồi tản dần vào sương sa. Dù ai đi vui thú nhà lầu xe hơi đẩu đâu cũng nhớ ngọn khói ấm nồng, cay xè đôi mắt với mùi thơm khoai nướng của thời bụng đói cật rét... nhớ và thèm niềm vui xum họp dưới mái tranh nghèo. Chao ôi, cái bếp thần kỳ cha mẹ, bề ngoài lạnh thôi mà giữ lửa suốt mùa đông băng giá! Cái bếp lửa nhọ nhem cùng khoai sắn đã nuôi con nên người, những người con ra Bắc vào Nam, hai bàn tay trắng mà xây cuộc đời. Bởi vậy, dù suốt một đời người, không ai quên được hơi sữa thơm mát và vị trầu nồng cay mà mẹ đã ôm ta vào lòng trong những buồi chiều đông bên bếp lửa. Và tâm hồn ta lâng lâng trong lời ru của mẹ:

Bao giờ cho đến tháng mười

Thổi nồi cơm nếp vừa cười vừa ăn.

Mẹ ơi! Bây giờ đã lại tháng mười. Hàng cau vẫn đứng ngẩn ngơ nhớ bàn tay mẹ cầm con dao chìa vôi, nhón quả cau xanh, tiễn chũm lòng đào rồi phơi đầy những nia vàng hanh giá. Mẹ đã ra đi, hàng cau vẫn âm thầm để rụng quả sầu xuống sân. Ngoài kia, dưới trời xanh cao không cùng, đồng lúa tháng mười chín vàng, rì rào trong gió bấc. Con cào cào áo đỏ áo xanh bay từ lời ru của mẹ về đậu trên những bông lúa rưng rưng. Qua cánh đồng cày sâu cuốc bẫm của đời người, con đến nơi mẹ nằm, thắp nén nhang trong cỏ áy chiều tà mà khấn vái. Mẹ ơi! Dẫu nguyện cầu thế nào cũng chỉ người sống nghe thôi, vì mẹ đã thanh thản ra đi với cay đắng ngọt bùi của cả kiếp người!

Và đêm đêm, rặng tre ngà vẫn rì rào như những linh hồn bất tử trở về bên mẹ. Trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại, chiến thắng nào cũng bắt đầu từ cây lá quê hương, từ những bếp lửa mà mẹ đã âm thầm nhen nhóm với tất cả hy vọng của đời.

Kim Dung