Bếp ấm tình quê
Chiều chạng vạng hoàng hôn. Ráng tà đỏ ối như nước bã trầu ánh lên sắc vàng nhạt cuối ngày, rọi xuống lòng sông lấp loáng bóng rặng vải um tùm. Tôi ôm cặp sách, nhảy chân sáo về nhà trên con đường mòn xao xác cỏ hoa may và lồng lộng gió đồng. Ngọn khói lam chiều quấn quýt trên nóc cây rơm vàng ươm, bảng lảng khói sương. Bếp nhà nội đang nổi lửa thổi cơm chiều, làn khói trắng nhẹ đặc quánh như màu sữa uốn lượn nhịp nhàng, bay lên phía đầu hồi. Tàn than đỏ hồng ôm ngọn lửa nồng đượm ấp iu, ủ quanh nồi cơm gạo mới. Ngọn lửa cháy đượm bén vào từng sợi rơm khô bập bùng rực sáng.
Khi vầng hào quang toả tròn bên chiếc kiềng bếp vững chãi của lửa dần lụi tắt cũng là lúc gian bếp nhỏ đã dậy lên mùi thơm phức, quyến rũ của niêu cá đồng kho khế. Hương thơm man mác dịu ngọt tỏa ra từ siêu nước vối nóng ủ trên bếp than hồng bay lên mùi nồng nàn, ngai ngái, một mùi thơm đặc trưng của bồ kết, cỏ mần trầu với vỏ bưởi, hương nhu trong nồi nước gội đầu sóng sánh, đôi khi còn là mùi thảo dược đậm đặc quyện trong mùi khói bếp hăng hắc khó phai.
Bếp lửa gắn với tuổi thơ tôi từ ngày lên năm, lên sáu, khi quanh quẩn bên chân bà mỗi khi chiều xuống. Trông bà nhóm bếp, đợi chờ khoảnh khắc ánh lửa nhen nhóm bùng lên rực rỡ như hoa gạo tháng ba, chờn vờn hắt ánh sáng le lói lên vách tường. Vùi sâu trong lớp tro đỏ hồng rực rỡ kia là sắn khoai ngọt bùi, bở tơi, nóng hổi, là bắp ngô nếp nướng dẻo quánh, vàng xuộm hay đẵn mía ngọt lịm bà dành sẵn phần chờ tôi tan học trở về. Món quà tuổi thơ dân dã của vườn tược quê nhà, ngạt ngào hương đồng gió nội nuôi dưỡng tuổi thơ tôi, tưới mát tâm hồn tôi như phù sa của ruộng đồng.
Tuổi thơ nghèo khó của những đứa trẻ nông thôn luôn lấm lem với tro rạ đốt đồng, luôn háo hức với bất cứ món ăn đạm bạc nào trên bếp lửa mỗi chiều. Những con muồm muỗm vàng béo ngậy, những bông thóc non thơm mùi sữa nổ lách tách trên đốm lửa liu riu. Âu tóp mỡ nóng hổi giòn tan tứa ra thứ nước vàng chan bát cơm nóng, đánh thức bao thòm thèm trong những đôi mắt trong veo, háo hức. Có thể chỉ đơn giản là dăm ba quả táo tàu đỏ sậm, quắt khô, vài nhánh cam thảo mỏng teo, ngăm ngăm vị đắng nơi đầu lưỡi rồi ngòn ngọt nơi cuống họng, bà chắt ra từ siêu thuốc bắc đã cạn khô cũng trở thành niềm mong đợi hiếm hoi của lũ trẻ, như để bõ công chầu trực bên bếp lửa hàng giờ. Những thức quà quê dân dã bên bếp lửa nồng đượm ấy đã nuôi tôi khôn lớn từng ngày.
Những chiều gió lạnh, tôi thu mình trên chiếc ghế gỗ bé nhỏ, mắt mơ màng theo câu chuyện của bà bên bếp lửa nhỏ. Năm tháng trôi qua, chưa bao giờ ánh lửa bập bùng vụt tắt trong ngôi nhà bé nhỏ ven sông. Ngọn lửa lập loè trong sương sớm, ấm áp trong những đêm trăng sáng vằng vặc được cẩn thận giữ gìn bởi bàn tay của bà và mẹ.
Mỗi chiều khi hoàng hôn đổ bóng xuống hiên nhà, bà lại lặng lẽ khơi lên bếp lửa bập bùng, ngọn lửa chắt chiu sưởi ấm tuổi thơ tôi. Nghe tiếng bìm bịp mỗi chiều kêu tha thiết, nơi giậu rong riềng hoa nở đỏ cháy lên như màu lửa. Bà vẫn ngồi bên bếp lửa, như tấm lòng ấm áp tỏa sáng những chặng đường tôi đi…
Đào Thị Ngọc Cẩm/ Báo Hải Dương
