Ngẫm: 3 điều không tùy tiện nói, 3 việc không tùy tiện làm, 3 loại người không nên kết giao

(Ảnh minh họa)

1. BA ĐIỀU KHÔNG TÙY TIỆN NÓI

Không nói ra điểm yếu của người khác.

Cổ nhân xưa có câu “Không trách móc sai lầm của người, không vạch trần lỗi của người, không nhớ tội của người thì mới có thể tích phúc đức và tránh xa được tai họa.”

Trên thực tế, vô luận người tài giỏi đến mức nào đi nữa đều có thiếu sót và khuyết thiếu riêng, cũng như vô luận người có bao nhiêu khoan dung độ lượng đi nữa đều có lòng tự ái.

Cho nên, có trí tuệ để thấy rõ khuyết điểm của người khác, cũng nên có trí tuệ để không vạch trần ngay lập tức, và có trí tuệ để biết tìm thời điểm thích hợp mà nói. Không tùy tiện nói bừa bãi vào những lúc không thích hợp.

Đừng tùy tiện dùng lời nói có thể đả thương lòng tự trọng của người khác, thậm chí đẩy họ đến đường cùng. Không vạch trần điểm yếu của người khác cũng là cách giữ khẩu đức cho chính mình.

Không tự khoe khoang về bản thân mình.

Người khác ca ngợi về mình thì được coi là danh tiếng nhưng tự mình khen ngợi bản thân thì có thể bị đánh giá là hợm hĩnh, chảnh chọe khoe khoang, tự kiêu. Điều này chỉ rước họa vào thân mà thôi.

Lão Tử nói: “Người không tự cho mình là đúng thì trí óc mới có thể tỉnh táo sáng suốt, người không khoe khoang thì công trạng của họ mới có thể được khẳng định, người không kiêu ngạo thì sự nghiệp mới có thể phát triển bền vững”.

Những người thực sự có đủ bản lĩnh và kiến ​​thức không cần thiết phải phô trương thanh thế cho thiên hạ xem, hay cho bất cứ ai biết điều đó. Chỉ trong lòng tự hiểu là đủ.

Không nói lời xằng bậy, cay đắng, vô nghĩa không có giá trị.

Một học trò từng hỏi thầy Mặc Tử rằng: “Thưa thầy, nói nhiều tốt hơn hay là nói ít tốt hơn?”

Mặc Tử chỉ lấy ví dụ: “Ếch xanh kêu réo không ngừng cả ngày lẫn đêm, miệng khô lưỡi đắng, nhưng có ai là thích? Còn nhìn con gà trống kia thì khác, cả ngày chỉ gáy hai ba tiếng sáng sớm, mọi người bị đánh thức còn phải cảm ơn nó nữa kìa”.

Người không nói lời vô nghĩa thường là người có lực kiểm soát, khống chế bản thân rất mạnh. Mỗi lời mỗi tiếng của họ đều hiểu được phải “sáng tỏ, rõ ràng”, lời ít ý nhiều ai cũng phải công nhận.

Cho nên, nói lời đừng nên nói lời vô nghĩa, nên nói vừa phải, đúng lúc, đúng chỗ và đúng người mới đạt được những giá trị cao và cần thiết.

2. BA VIỆC KHÔNG TÙY TIỆN LÀM

Không bao giờ tự so sánh bản thân mình với người khác

Không nên so sánh bản thân với người khác. Có câu nói rằng: “So sánh với người, tự mình tức chết!”. So đi so lại, cuối cùng chỉ khiến bạn tự rước phiền não về mình.

Lại có câu “So sánh bản thân mình với người khác là bạn đang tự sỉ nhục mình!”.

Nếu như thật sự phải so sánh, thì hãy nhìn lại chính bản thân mình, đối chiếu với ngày hôm qua, những việc làm trong quá khứ, tự nhìn nhận để thay đổi, tự nhìn nhận để sữa chữa, tự nhìn nhận để phát triển năng lực bản thân và chất lượng cuộc sống mới là điều quan trọng. Cách so sánh này để chúng ta không ngừng thay đổi và tiến bộ hơn.

Không hãm hại người khác cho dù là việc nhỏ nhất.

Tâm tính đố kỵ như một loại rượu độc, cố ý hại người cũng là tự hại chính mình. Làm người cần phải biết tôn trọng thành công của người khác và cũng nên độ lượng với lỗi lầm của kẻ khác.

Khi thấy người khác có điều tốt, những thành công trong công việc, hôn nhân hay cuộc sống, chúng ta nên vui mừng thay cho họ.

Thấy người khác hơn mình, hãy suy nghĩ về cách sống, cách làm việc của họ, từ đó ta sẽ học hỏi được nhiều hơn, rồi bản thân cũng sẽ tốt hơn.

Khi người khác đang cần sự trợ giúp, hãy tận tâm tận lực cứu giúp bằng tất cả khả năng mình có thể và tiềm lực cho phép.

Muốn lòng dạ đủ rộng rãi và độ lượng, nhất định không thể nảy sinh ý định làm hại người khác, có như vậy người khác mới cảm thấy sự chân thành, chân chính của chúng ta mà đối xử thiện đãi.

Không vì tham vinh hoa phú quý mà hại người chiếm lợi.

Nói đến lợi ích, có những thứ rất bề mặt, ai ai cũng nhìn thấy được. Nhưng lại có những thứ rất ẩn hình, tưởng là “phúc” đấy, thực ra lại là đại họa, tưởng là “lợi” đấy, thực ra lại thiệt thòi nhiều hơn.

Ngược lại, người khôn ngoan sẽ không vì cái lợi trước mắt mà chiếm đoạt tiện nghi bất chính. Họ hiểu rõ quy luật của nhân quả, muốn nhập thì phải biết xuất, trên đời không có “của Trời cho”. Không có gì mà tự nhiên dễ dàng đạt được cả.

Vậy nên, phải sẵn sàng chịu thiệt nhất thời để đổi lấy lợi ích càng lâu dài hơn về sau. Không nóng vội mà hại người để đạt được danh lợi. Đó chính là đạo lý: Muốn nhận được hồi báo, thì phải học cách cho đi.

3. BA LOẠI NGƯỜI TUYỆT ĐỐI KHÔNG KẾT GIAO

Không kết giao với những kẻ bất hiếu, những kẻ vô tình vô nghĩa.

Người xưa có câu: “Trăm điều thiện lấy chữ hiếu làm đầu”. Bởi “hiếu” là cái gốc của nhân cách, là thứ “đạo” của trăm vạn đức tính. Là cội rễ của mỗi người cần phải nhớ.

Nếu một người ngay đến bố mẹ thân sinh của mình còn đối xử không tốt, không tận tâm báo hiếu, vậy ta sao có thể đặt hy vọng họ có thể hết lòng với bạn bè, với đồng nghiệp, với những người xung quanh được đây?

Những người hờ hững vô tình, lòng dạ sắt đá, lạnh lùng băng giá – kiểu người như vậy tuyệt đối tuyệt đối kết giao!

Không kết giao với những người chỉ biết thu lợi về mình.

Tính cách tư lợi khiến họ không nhìn thấy những gì người khác bỏ ra mà chỉ chăm chăm để ý đến cái được mất của mình, đặt ích lợi bản thân vượt trên hết thảy. Kiểu người này tham lam vị kỷ, vì lợi mà mù mắt.

Loại người như vậy sẽ chỉ biết lợi dụng người khác, thậm chí vì lợi ích mà sẵn sàng bán đứng cả thân nhân bạn bè. Trong cuộc sống, nếu giao du với loại người này bạn sẽ mãi là đối tượng bị bòn rút để thu lợi nhiều hơn.

Không kết giao với những người bội tín

Làm người phải có tôn nghiêm, phải giữ nhân cách và chữ tín của mình. Với những kẻ vì tiền bạc, quyền lực mà sẵn sàng thay đổi nguyên tắc làm người thì dù cho có kết giao, bạn cũng mãi chỉ là một viên đá lót đường trong công cuộc tiến thân của họ mà thôi.

Cổ nhân có câu: “Nhân vi vô tín, bất tri kỳ khả dã”, nghĩa là, người không có chữ tín sẽ chẳng làm chi nên việc.

Đã nói sao thì phải làm vậy cũng như đã mở miệng là phải giữ lời, không thể lúc thì thế này lúc lại thế khác, sẽ khiến đối phương rơi vào tình thế khó xử, đồng thời đánh mất niềm tin tưởng, sự tôn trọng cần có giữa đôi bên.

(sưu tầm)