Cái trống thần

Đang ăn, người anh cả trông thấy một cái trống treo lủng lẳng trên cành đa, nói với hai em:

- Trống thần kia kìa, chúng mày nhìn lên cành đa mà xem. Xuống thôi!

Nói đoạn, người anh tụt ngay xuống đất.

Hai em nhìn lên cây đa, thấy cái trống một đầu xanh, một đầu đỏ. Sợ quá, người em thứ hai cũng vội tụt xuống đất. Người em út vẫn ung dung hái quả, nói với hai anh:

- Thần thì đã làm gì! Tôi chẳng hãi chút nào!

Nói xong, út ngắt dâu da, ném vào mặt đỏ của trống, kêu pung pung.

Bỗng có tiếng từ cây đa phát ra:

- Đứa nào nghịch trống thế?

Hai anh sợ hãi, run lẩy bẩy, trách em:

- Đã bảo mà, trống của thần, cứ ném mãi. Thần quở đấy!

Út vẫn không sợ, nhìn cây đa đáp:

- Tôi đấy.

Thần hỏi:

- Nhà ngươi muốn làm gì?

- Tôi muốn mượn, thần có cho không?

- Mày mượn làm gì?

Út nói:

- Mượn đi hỏi vợ.

Thần bảo:

- Vậy lấy đi. Trống này đánh vào bên xanh làm cho người chết, đánh vào bên đỏ, người chết khắc sống lại. Hãy nhớ cho kỹ. Lấy vợ xong, đem trả tao.

Út thích quá, trèo lên cây đa, gỡ trống xuống. Chàng cắt một cây song, buộc trống, cùng hai anh mang cày, liềm, trống về nhà.

Ra khỏi rừng, trời đã nhá nhem tối. Ba chàng thấy có ánh lửa trong một hang đá, bèn lần tới. Họ thấy ba người con gái xinh đẹp đang nấu cơm. Út cất tiếng:

- Tối rồi, chúng tôi về nhà không kịp. Cho chúng tôi nghỉ nhờ một đêm?

Một cô nói:

- Đây là hang hùm. Chúng tôi bị nó bắt về đã lâu. Người lạ tới, hùm ăn thịt đấy. Ba chàng mau đi đi.

Út bảo:

- Sợ gì hùm, cứ cho chúng tôi nghỉ tạm.

Cô gái nói:

- Không sợ chết thì tùy, muốn nghỉ cứ nghỉ.

Ba chàng lấy lá rải xuống một góc hang, nằm ngủ. Nửa đêm, hùm đi kiếm mồi về, ngửi thấy hơi người, nó hỏi các cô:

- Có ai trong hang thế, đem ngay ra cho tao ăn thịt!

Ba nàng ấp úng chưa kịp đáp. Út đã vùng dậy chạy ra quát:

- Con hổ kia! Răng mày to bằng ngần nào mà đòi ăn thịt chúng tao?

Hùm quát:

- Mở to mắt ra mà nhìn.

Rồi hùm tự đắc nhe nanh. Răng nó to bằng ngón chân cái. Út cười bảo:

- Thế đã mùi gì! Bì sao được với răng của tao!

Chàng giơ lưỡi cày ra. Thấy lưỡi cày vừa to vừa nhọn, hùm sợ quá. Út nói:

- Vuốt mày sắc được là bao? Hãy đưa chúng ta xem thử!

Hùm chìa móng. Út chê:

- Bé thế, cùn thế, làm gì nổi ai! Xem móng của tao đây này!

Rồi chàng giơ liềm ra. Hùm sợ xanh mặt.

Út lại hỏi:

- Đuôi mày được mấy gang? Có giỏi so với đuôi của tao.

Hùm chìa đuôi. Út lắc đầu:

- Đuôi mày ngắn củn, đuổi muỗi chẳng nổi còn làm được việc gì! Xem đây!

Nói đoạn, chàng thò cây song ra tít ngoài hang.

Hùm hoảng quá. Nó cố trấn tĩnh, gầm lên một tiếng vang động cả vách núi. Nó nói:

- Đã nghe tiếng tao gầm chưa? Nếu mày không kêu to được như thế, mau ra đây cho tao ăn thịt.

Út lấy trống, gõ vào đầu xanh. Tiếng trống vừa dứt, hùm lăn ra chết.

Ba anh em đưa các cô gái về làng, mỗi người cưới một nàng làm vợ. Ngày ngày họ mang trống thần đến những nhà có đám ma, cứu người chết sống lại.

Thấy Út đã cưới vợ, nhớ lời hẹn cũ, thần cây đa đến đòi trống về. Từ đấy ba chàng không cứu thêm được người nào nữa. Tuy nhiên, đã thành lệ mỗi khi đưa ma, cúng tế, người ta đều khua chiêng gõ trống.

(Truyện cổ dân tộc Dao)