Tiếng Việt với Sinh viên Đại học Tổng hợp Quốc Gia Kiev
Nhân kỷ niệm 202 năm ngày sinh Đại thi hào, Nhà văn Ucraina Taras Shevchenko (9/3/1814-9/3/2016), tôi đã tới thăm và dự giờ tiếng Việt của sinh viên Ucraina do cô Hà Thị Vân Anh hướng dẫn, giờ Văn học Việt Nam của thầy Vũ Tuấn Hoàng tại Trung tâm Việt Nam học - Đại học Tổng hợp mang tên Taras Shevchenko - Đại học Quốc gia Kiev.
 Cô Hà Thị Vân Anh và sinh viên năm thứ hai |
Cô Hà Thị Vân Anh – người trực tiếp giảng dạy sinh viên tâm sự: “Theo tôi, để hội nhập với thế giới thì việc quảng bá văn hóa hình ảnh bằng các phương tiện thông tin đại chúng để mang giá trị Việt ra khắp năm châu vẫn chưa đủ mà chúng ta cần phải đưa tiếng Việt ra khắp thế giới. Chỉ có thông qua con đường ngôn ngữ, cụ thể là truyền bá ngôn ngữ thì mới đưa được thế giới đến gần chúng ta hơn và ngược lại. Để khắc phục những khó khăn trong giảng dạy tiếng Việt cho các em sinh viên nước ngoài, cụ thể là sinh viên Ucraina, thì trước tiên phải tìm những tài liệu, sách tham khảo tiếng Nga hoặc tiếng Ucraina dịch ra tiếng Việt để các em dễ hiểu. Bản thân tôi đã tự soạn những bài giảng theo chủ đề thông dụng trong cuộc sống hàng ngày để các em dễ tiếp thu và dễ thực hành. Tôi đang ấp ủ một nguyện vọng đó là tự biên soạn giáo trình cho phù hợp với tiếng mẹ đẻ của các em và viết sách về ngữ pháp tiếng Việt căn bản dành cho những người bắt đầu học tiếng Việt dựa trên những sách của các nhà Việt Nam học đã viết bằng những quy tắc sao cho dễ hiểu nhất”.
Cô Vân Anh cũng cho biết thêm: Hiện nay tổ bộ môn tiếng Việt gồm có 5 giáo viên – 2 giáo viên người Ucraina và 3 giáo viên Việt Nam. Tất cả đều là những giáo viên có trình độ, học vị và rất yêu nghề. Họ là những người tận tâm và luôn vun đắp cho tổ bộ môn tiếng Việt ngày một thêm vững mạnh. Đặc biệt là Victoria Musiychuk – tiến sĩ Việt Nam học, một cô giáo người Ucraina với nhiệt huyết mang tiếng Việt đến với người dân Ucraina, có thể gọi cô Victoria là “người đi gieo mầm tiếng Việt” trên đất nước mình. Cô luôn đồng hành cùng với các giáo viên của tổ bộ môn tiếng Việt, làm cho tiếng Việt tỏa sáng ở phương trời Âu.
Trong buổi dự giờ của các em sinh viên năm thứ hai tôi đã được nghe các em sinh viên đọc các bài học thuộc lòng, đó là bài học về các món ăn Việt Nam cũng như cách thức tiếp cận ẩm thực Việt Nam: “… Nếu chỉ có một ít tiền trong túi, bạn có thể chọn quán ăn bình dân, các quán ăn với giá tiền vừa phải… Nếu bạn muốn tổ chức một bữa tiệc sang trọng, bạn có thể đến nhà hàng hoặc khách sạn. Trên tầng thượng của nhiều khách sạn, bạn có thể vừa ăn uống vừa ngắm cảnh thành phố. Ở đâu bạn cũng sẽ được phục vụ chu đáo. Nhiều người nước ngoài rất thích Nem rán và Phở. Hai thứ này ngon, không đắt và khá phổ biến. Nếu bạn sống ở Hà Nội mà chưa ăn 2 thứ này, bạn hãy thử xem, chắc chắn bạn sẽ thích ngay” và cô Vân Anh hướng dẫn các em bài học mới với cấu trúc thú vị “Không những… mà còn…”
Giờ học dưới sự hướng dẫn của thầy Vũ Tuấn Hoàng là những tìm hiểu thú vị Văn học Việt Nam thời Lý qua “Bản Tuyên ngôn đọc lập đầu tiên” của dân tộc Việt Nam:
“Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên phân định tại Thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”.
Tôi thật sự khâm phục các em sinh viên Ucraina khi các em học hỏi, nghiên cứu tiếng Việt. Buổi dự giờ là một khám phá mới mẻ, những ấn tượng sâu đậm về việc truyền bá ngôn ngữ và văn học Việt Nam đến với người nước ngoài…
 Các thầy cô của Trung tâm Việt Nam học chụp ảnh lưu niệm |
Nhà văn – dịch giả – giảng viên Vũ Tuấn Hoàng mong mỏi: “Thông qua việc giảng dạy tiếng Việt và văn học Việt Nam nhằm góp phần vào việc phát triển và củng cố mối quan hệ hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước Việt Nam và Ucraina. Với tư cách là một người viết, một người làm công việc dịch văn học, một giảng viên tôi có đưa ra hai mục tiêu: Thứ nhất là giới thiệu cho độc giả Việt Nam những sáng tác của Đại thi hào người Ucraina là Taras Shevchenko. Dự án thứ hai mà chúng tôi – các thầy cô giáo và sinh viên ấp ủ, đó là: chuyển dịch một số truyện ngắn xuất sắc của văn học Việt Nam sang tiếng Ucraina và tiếng Nga. Tôi nghĩ, đưa văn học Việt Nam ra nước ngoài là một niềm mơ ước của rất nhiều nhà văn Việt Nam”.
Trong buổi Lễ tôn vinh Cha đẻ của ngôn ngữ Ucraina – Đại thi hào, Nhà văn Taras Shevchenko - nhân 202 năm ngày sinh của ông diễn ra tại Trường Đại học Tổng hợp vào ngày 10/3/2016, nhà văn Vũ Tuấn Hoàng đã vinh dự thay mặt các thầy cô giáo Việt Nam đọc Bản tham luận nói về cuộc đời và sự nghiệp, những dự định chuyển ngữ các tác phẩm của Taras Shevchenko ra tiếng Việt và giới thiệu văn học Việt Nam trong Nhà trường cũng như bạn bè quốc tế…
Trước đó, tôi đã có dịp trò chuyện cùng Tiến sĩ Ngữ văn –Nhà Việt Nam học Victoria Musiychuk – người học cùng lúc 2 trường đại học Tổng hợp Shevchenko Kiev và Đại học Tổng hợp Hà Nội. Với 7 năm học tập và nghiên cứu tại Việt Nam, Tiến sĩ Victoria Musiychuk là Nhà Việt Nam học hàng đầu của Ucraina. Với nụ cười dịu dàng, trò chuyện cởi mở, ở chị toát lên một vẻ đẹp của tâm hồn, trí tuệ và nghị lực. Chị ấp ủ việc biên soạn Từ điển Ucraina-Việt Nam; các giáo trình giảng dạy phù hợp với thực tế dạy và học: “Mong muốn các em sinh viên sẽ tiếp tục nối con đường mà tôi đang đi, đó là học và dạy tiếng Việt để có những người kế tiếp, thay thế tôi trong tương lai. Và phát triển quan hệ Việt Nam – Ucraina lên tầm cao hơn. Mong rằng sẽ có thêm nhiều chuyên gia về tiếng Việt, nhiều nhà Việt Nam học ở Ucraina và ở Việt Nam cũng có các chuyên gia, các nhà Ucraina học” . Nhằm củng cố tình hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau giữa hai dân tộc Việt Nam – Ucraina, chị cùng nhóm dịch thuật của Trung tâm Việt Nam học đã bắt đầu công trình văn hóa mang tầm cỡ quốc tế: Tuyển tập dịch các tác phẩm văn xuôi của Đại thi hào Ucraina Taras Shevchenko và Tuyển tập truyện ngắn chọn lọc xuất sắc của các nhà văn Việt Nam ra tiếng Ucraina và tiếng Nga.
Trung tâm Việt Nam học – Kiev – Ucraina đi vào hoạt động là một bước đột phá, thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giáo dục và đào tạo hiệu quả. Kính chúc các thầy cô giáo của tổ bộ môn tiếng Việt trường Đại học Tổng hợp Shevchenko Kiev sức khỏe, hạnh phúc và thành công. Chúc các thầy cô luôn tràn đầy nhiệt huyết để cống hiến cho sự nghiệp giáo dục nói chung và sự phát triển của tiếng Việt trong giáo dục tại Ucraina nói riêng. Chúc Trung tâm Việt Nam học là nhịp cầu nối quan hệ hợp tác hữu nghị Việt Nam – Ucraina ngày càng bền vững.
Năm nay sẽ có lứa sinh viên đầu tiên tốt nghiệp khoa tiếng Việt, chúc các em có một kỳ thi tốt, trở thành những cử nhân – những người tiếp tục gieo mầm tiếng Việt và những nhà Việt Nam học trong tương lai!
Đỗ Thị Hoa Lý (Ucraina)
