Đôi dòng cảm nhận về bài thơ Mùa đi của Thế Sáng

Theo quy luật của vũ trụ, mùa đến rồi đi, Hạ qua thì Thu tới. Bốn mùa thay đổi: Xuân, Hạ, Thu, Đông. Trong bốn mùa ấy, có lẽ mùa Thu buồn hơn cả nên tác giả mới buồn khi mùa Hạ qua mau. Buồn nhưng không ủy mị, nuối tiếc nhưng không kêu gào, thất vọng nhưng không oán trách, không giận hờn ai, chỉ tiếc thôi! Tiếc nuối một mùa đã qua và một bóng hình nào đó ẩn hiện trong hình bóng của quê hương có tiếng cuốc gọi Hè và những tiếng ve ngân vang dưới  nắng vàng rực rỡ. Phải chăng, đó là  bóng hình một người con gái, tâm điểm của sự nhớ nhung tiếc nuối trong cảnh tình:

Mùa vừa về... lại lặng lẽ ra đi
Lòng chưa ấm đã trở thành quá khứ!
Đã vụt tắt khi tình vừa bén lửa
Chưa kịp say, đã cạn hết mùa rồi.

Thời gian thì trôi nhanh, mối tình thì chớm nở. Chao ôi! Vừa chớm nở có lẽ đã thành dang dở như mùa Hè vừa mới về đã lặng lẽ ra đi.

Hình ảnh của mùa Hè được tác giả đưa vào thơ mà chỉ có ai đã từng ở quê mới ngấm hết điều đó. Bài thơ được viết ở nơi xa xứ - ở Berlin xa quê vạn dặm… những câu thơ cứ cứa vào nỗi nhớ quê, nơi đó ta đã một thời từng đội nắng đội mưa.

Ai cũng biết mùa Hè mang lại hơi ấm cho mọi người trên xứ tuyết. Đối với cộng đồng người Việt, nó còn là hơi ấm của quê hương rực rỡ nắng vàng, nét đặc trưng của Việt Nam yêu quý. Mà ở đây, mùa Hè lại vô cùng ngắn ngủi, vừa chợt đến đã qua mau làm tác giả nuối tiếc, nhớ nhung hơi ấm của thiên nhiên như hơi ấm tình yêu vừa mới bừng lên đã vụt tắt, làm hẫng hụt như mất đi một nửa hương vị cuộc đời. Sự mất mát ấy càng làm tăng thêm nỗi nhớ nhung, khát khao, luyến tiếc. Tác giả càng muốn quên thì lại càng thêm nhớ. Câu thơ đã sử dụng nghệ thuật ẩn dụ, cụ thể hóa cái trừu tượng qua hình ảnh "cài then", làm cho câu thơ có sức gợi tả, gợi cảm, gây được ấn tượng cho bạn đọc.

Trong bài “Đoàn thuyền đánh cá” của cố thi sỹ Huy Cận cũng sử dụng hình ảnh “cài then”  để ví ngầm cánh cửa của biển đêm:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa.

Còn Thế Sáng thì ví ngầm cánh cửa tình yêu. Tôi nghĩ thủ pháp nghệ thuật ẩn dụ này, vừa là kế thừa, vừa là sáng nét tư duy sáng tạo. Cánh cửa ấy vừa mới mở ra đã khép lại. Khép lại nhưng không cài then bởi còn da diết nhớ nhung.

Cửa vẫn ngỏ để đón mùa nắng tới
Mùa qua rồi! Một nửa còn trông đợi
Muốn cài then nhung nhớ chẳng cho cài

Bài thơ mở ra trong niềm tin yêu hy vọng:

Mùa sẽ về, tôi nhủ lòng tôi mãi
Chờ đợi thôi, năm tới đón Hè về!

Đón Hè về hay đón hơi ấm của tình yêu vừa chớm nở đang ở phía chân trời vời vợi xa xôi? Câu thơ mang nhiều tầng ý nghĩa, gợi cho chúng ta nhiều sự liên tưởng. Đây cũng là điểm thành công của Thế Sáng trong việc sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh.

Tựa đề là “Mùa đi” nhưng lòng người thì níu lại… Có phải thế không tác giả -  người mà có những bài thơ đã chiếm được cảm tình của bạn đọc?

Bùi Nguyệt
Chemnitz, CHLB Đức