Những sự kiện văn học nghệ thuật Việt kiều 2005
- Sự kiện gây chú ý nhất ở lĩnh vực âm nhạc chắc chắn là việc nhạc sĩ Phạm Duy hồi hương. Ngày 17.5.2005, sau 30 năm sinh sống tại Mỹ, nhạc sĩ Phạm Duy đã chính thức trở về định cư ở Sài Gòn. Phạm Duy nói: “Đối với tôi, không có gì là quá muộn... Đất nước đang mở cửa và vì thế tôi trở về...” . Ngay đêm sau đó, nhạc sĩ Phạm Duy đã tổ chức họp mặt thân mật với nhiều thân hữu: nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, GS Trần Văn Khê, nhà thơ Phạm Thiên Thư, bác sĩ Trương Thìn và nhiều nhà thơ, nhà báo cùng những anh em bạn bè, bà con thân thuộc khác...
- 2005 là năm mà khá nhiều ca khúc của các nhạc sĩ hải ngoại được Cục Nghệ thuật Biểu diễn Bộ VH-TT cho phép lưu hành tại VN. Nữ nhạc sĩ Diệu Hương là một tác giả hải ngoại lần đầu tiên được phổ biến trong nước 2 tác phẩm: "Vì đó là em" và "Trái tim khát vọng". Hơn 10 ca khúc của nhạc sĩ mới hồi hương Phạm Duy cũng được phép phổ biến. Nhạc sĩ Đức Huy vẫm là tác giả hải ngoại có nhiều ca khúc được phổ biết trong nước nhất.
- Cuối tháng 6.2005 ca nhạc sĩ Việt
- Ngày 24.10.2005, ca sĩ Ánh Tuyết, nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 và nhóm 5 Dòng Kẻ đã lên đường sang Mỹ tham gia chương trình ca nhạc từ thiện chủ đề "Nhạc Văn Cao và các sáng tác nhạc tiền chiến" nhằm gây quỹ hàng năm do VNHELP (Quỹ Y tế giáo dục và văn hóa Việt Nam) tổ chức diễn ra tại Seattle (28.10.2005), San Jose (đêm 30.10.2005) và Orange (06.11.2005).
- NSƯT Đặng Thái Sơn là một trong số 11 gương mặt châu Á nổi bật trên các phương tiện truyền thông của châu lục này trong năm 2005 được báo The Nation (Thái Lan) bình chọn. 11 nhân vật tiêu biểu trên truyền thông châu Á gồm: nghệ sĩ dương cầm Đặng Thái Sơn (Việt Nam), nhà khoa học nổi tiếng và tai tiếng Hwang Woo Suk (Hàn Quốc), nữ vận động viên Nicol David (Malaysia), Thủ tướng Lý Hiển Long (Singapore), ông trùm truyền thông Sondhi Limothongkul (Thái Lan), nhà hoạt động hoà bình Takashi Nagase (Nhật Bản), hai phi hành gia trên tàu vũ trụ Thần Châu VI Nhiếp Hải Thắng và Phí Tuấn Long (Trung Quốc), ứng cử viên hàng đầu cho vị trí Tổng thư ký LHQ Jayantha Dhanapala (Sri Lanka), cựu ủy viên Hội đồng bầu cử Philippines Virgilio Garcillano.
- Nghệ sĩ saxophone Việt kiều Úc Michael Hùng tiếp tục giữ kỷ lục là nghệ sĩ saxo có nhiều tác phẩm phát hành nhất thế giới với 9 CD và 1 DVD chuyên hoà tấu saxophone. Được biết những ngày cuối năm 2005, người nghệ sĩ kèn đồng VN ở xứ kangaru đang tất bật chuẩn bị để kịp ra mắt DVD hoà tấu saxophone thứ hai vào dịp Tết Bính Tuất này.
Tại hải ngoại, sinh hoạt âm nhạc vẫn khá phong phú:
- Cuối tháng 5, ban nhạc Tiếng Tơ Ðồng vang bóng một thời tại Sài Gòn trước 1975 đã tái hợp tại Mỹ. Người yêu nhạc trữ tình Việt Nam tưởng rằng sẽ không bao giờ còn được thưởng thức dòng nhạc êm ái của ban nhạc Tiếng Tơ Ðồng nữa. Nhưng tam ca Tiếng Tơ Ðồng (Mai Hương, Kim Tước, Quỳnh Giao) đã tái hợp biểu diễn trở lại 29.5.2005 tại San José, California, Mỹ.
- Với bài hát “Đâu phải bởi mùa thu” (nhạc Phú Quang, thơ Giáng Vân), "tiếng hát vàng" Nguyễn Khánh Bảo Châu đoạt giải Nhất "Vietnamese Idol 2005" (Tuyển chọn ca sĩ 2005) tổ chức tại
- Tại hải ngoại, 2005 cũng là năm chứng kiến những cuộc ra đi vĩnh viễn của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng. Trong đó có thể kể cuộc ra đi của ca sĩ Nhật Trường (nhạc sĩ Trần Thiện Thanh,1941 - 2005). Ông từ trần lúc 13g10 ngày thứ Sáu 13.5.2005 (ngày, giờ Hoa Kỳ) tại nhà riêng ở TP Westminster, quận Cam. Sau một thời gian bệnh nặng, nhạc sĩ Nguyễn Hiền cũng đã qua đời sáng 23.12.2005 tại
Văn học
2005 là năm mà các cây bút Việt kiều đoạt giải thưởng, in ấn và phát hành khá nhiều tác phẩm ở trong nước
- In ấn tác phẩm trong nước có thể kể:
- Sau 3 lần tổ chức, giải thưởng "Văn học tuổi 20", nét mới của giải năm 2005 chính là việc có một tác giả trẻ đang sinh sống, làm việc tại hải ngoại đoạt giải cao. Đó là Phan Việt, Thạc sĩ xã hội học tại Hoa Kỳ, đã giành một trong hai giải nhì với tập truyện ngắn có cách viết rất hiện đại nhưng lại không được tác giả đặt tựa và được chính Ban giám khảo tạm đặt là "Phù phiếm truyện". Nhà văn Lê Văn Thảo, thành viên BGK đã nhận xét: "Phong cách viết của tác giả này khác hẳn, khác với các tác giả trong nước, do tác giả trải qua một quá trình giao lưu văn hoá. Đây là tập truyện hay, lạ của một tác giả có học, trình độ cao, có cái nhìn của một người tiếp xúc với nền văn minh tiên tiến".
- Hai năm qua, giải thưởng văn học Pen International ở Mỹ đều có những nhà văn trẻ VN ở hải ngoại tham gia và đoạt giải cao như: Mộng Lan, Monique Trương… thường gây sửng sốt cho bạn đọc Mỹ qua những tác phẩm viết bằng tiếng Anh. 2005 Văn Bút Quốc Tế tại Mỹ đã công bố Giải thưởng Văn chương, trong các nhà văn được trao giải, có một nhà văn Việt Nam định cư tại Mỹ. Đó là nhà văn nữ Bích Minh Nguyễn, tác giả cuốn "Stealing Buddha Dinner". Cuốn sách này được chọn để trao giải Jerard Fund Award (giải thưởng trao cho thể loại văn học tư liệu) trị giá 5.500 USD.
Điện ảnh
- Tại LHP Pusan 2005 (Hàn Quốc), không hẹn mà gặp, cả 4 phim Việt Nam tham gia đều do đạo diễn Việt kiều thực hiện. Đó là các phim: "1735km" của đạo diễn Nguyễn Nghiêm Đặng Tuấn, "Áo lụa Hà Đông" của đạo diễn Lưu Huỳnh, "Hạt mưa rơi bao lâu" của hai chị em đạo diễn Đoàn Minh Phượng, Đoàn Thành Nghĩa và "Vượt sóng" của đạo diễn Trần Hàm. Trong số này chỉ có phim Vượt sóng là được thực hiện ở hải ngoại. Còn lại, "1735km" được thực hiện với một hãng phim Việt kiều - Kỳ Đồng - trong nước, "Áo lụa Hà Đông" là sản phẩm hợp tác của các đơn vị Phước Sang, BHD và Ánh Việt, "Hạt mưa rơi bao lâu" do hai chị em đạo diễn Việt kiều họ Đoàn tự bỏ vốn thực hiện. Liên hoan phim quốc tế Kerela tại Ấn Độ diễn ra từ 09 đến 16.12.2005 đã trao giải Phim đầu tay hay nhất cho bộ phim truyện "Hạt mưa rơi bao lâu".
- 2005 cũng là năm "bội thu" về sự kiện Việt kiều về nước làm phim. Gần đây nhất là "Chuyện tình Sài Gòn" của Ringo Le, đạo diễn 27 tuổi người Mỹ gốc Việt. (Hãng phim Giải phóng và Celluloid Dragon Pictures hợp tác sản xuất) sẽ được công chiếu vào dịp Tết Nguyên đán năm nay tại các rạp trên toàn quốc
- Những ngày cuối năm giới điện ảnh Việt Nam trong nước và hải ngoại đều vui mừng đón nhận thông tin: ngày 31.1.2006 phim "Mùa len trâu" của ĐD Việt kiều Nguyễn Võ Nghiêm Minh sẽ được Hội đồng tuyển chọn giải Oscar 2006 công bố là 1 trong 5 đề cử chính thức cho hạng mục phim nước ngoài hay nhất từ 58 phim gửi tranh giải.
- Nhiều thành công nhưng Việt kiều về nước làm phim không phải là không có những thất bại. Báo Tiền Phong đã "bình chọn danh hiệu": "1735km" là "bộ phim chi nhiều nhưng thu chẳng bao nhiêu". Phim được đầu tư hơn 4 tỉ, sau 3 tuần chiếu "lai rai" tại TP.HCM chỉ thu được về hơn 300 triệu đồng, khiến hãng phim Kỳ Đồng bị phá sản!
- Việt kiều làm phim Việt ở hải ngoại cũng là sự kiện của 2005. Đáng chú ý là bộ phim màu 35 mm “First Morning" của đạo diễn trẻ gốc Việt Victor Vu dài 90 phút, nói tiếng Việt phụ đề Anh Ngữ. Diễn xuất trong “First Morning” có các gương mặt diễn viên VN định cư tại Mỹ: Kathleen Lương, Đặng Hùng Sơn, Catherine Thúy Ái, Long Nguyễn, Trí Johnny Nguyễn... “First Morning" đã đoạt giải thưởng Best Feature Film tại Đại hội Điện ảnh châu Á San Diego, được chọn trình chiếu tại Đại hội Điện ảnh Newport Beach, các Đại hội khác tại Los Angeles, San Francisco,Toronto, Chicago... Diễn viên gốc Việt đóng phim Việt ở Mỹ còn khá nhiều: Tuấn Cường, Catherine Thúy Ái; Kathy Nguyễn, Becky B Vũ, Michael Minh, Mai Thy Dao, Nam Sinh Tín...
- Năm qua, thế giới điện ảnh cũng xôn xao về sự kiện diễn viên Việt kiều - cô người mẫu, diễn viên điện ảnh Mỹ gốc Việt - Maggie Q được giao vai nữ chính bên cạnh ngôi sao Hollywood Tom Cruise trong bộ phim hành động "Mission Impossible III". Đây là một vai diễn lớn. Maggie Q đã từng diễn trong một số phim lớn của
Sân khấu
- Diễn viên Hoài Linh nói rằng mình như cánh chim luôn muốn bay về tổ! Hoài Linh là một trong những "cây" hài ăn khách hàng đầu ở Việt
- Suýt tí nữa thành... Việt kiều. Đó là diễn viên Minh Nhí, Sau khi cưới vợ ở Mỹ, Minh Nhí quyết tâm ở lại hành nghề tại Mỹ. Nhưng không “bon chen” nổi, giữa năm 2005, Minh Nhí đã cùng cô vợ Việt kiều trở về nước. Mãi đến 16.9.2005 Minh Nhí mới nhận được quyết định cho phép hoạt động biểu diễn trở lại, anh nói: “Tất cả giống như một ngày mới”. Qua sự cố "Việt kiều hụt" này chắc chắn "kép lùn" Minh Nhí cảm thấy phải nghiêm khắc với chính mình hơn vì ngoài đời khác với trên sân khấu... hài!
Mỹ thuật
- Nhận lời mời của Quĩ Hỗ trợ phụ nữ bị ung thư Singapore, cuối tháng 02.2005, nữ họa sĩ Việt kiều Thuỵ Điển Văn Dương Thành đã mở một cuộc triển lãm tranh tại Singapore. Triển lãm sẽ trưng bày 50 bức tranh của chị (trong đó có 20 bức đang có sẵn tại Gallery Văn Dương Thành tại Singapore và 30 bức mới sáng tác).
- 22.1.2005 họa sĩ Rừng (nhà văn Kinh Dương Vương) đã khai mạc cuộc triển lãm cá nhân mang tên “Trên tầng thanh khí”, tại phòng sinh hoạt nhật báo Người Việt. Cuộc triển lãm “Trên tầng thanh khí” lần đầu được tổ chức vào 1999, đến đầu năm 2004 (27.02 – 05.03) “Trên tầng thanh khí” của hoạ sĩ Rừng được "tái ngộ" tại IDECAF (Q.1, TP.HCM).
- HS Việt kiều Nguyễn Trọng Khôi về nước giới thiệu 15 bức tranh tại triển lãm: “Thời gian và ký ức” (11 - 24.06.2005 tại Gallery Tự Do, TP.HCM). Người Viễn Xứ đưa tin: cuộc triển lãm "là mười lăm hòn đá lót đường để con người đặt chân đi tới khu vườn tĩnh lặng của nhớ thương và hoài niệm. Ở đó, có nỗi buồn của sự cô đơn, hơi lạnh của mùa đông Bắc Mỹ và những cái níu tay mạnh mẽ với khát vọng giữ lấy hiện tại trước khi nó mất đi vĩnh viễn vào cõi nghìn trùng"…
- Nguyễn Đình Đăng - hoạ sĩ, Tiến sĩ khoa học người Việt công tác tại Nhật Bản, được chọn là một trong 18 họa sĩ đoạt danh hiệu: "Tác giả có tác phẩm đẹp" tại triển lãm Chủ thể lần thứ 41 của Hội Mỹ thuật Chủ thể (Nhật Bản) khai mạc ngày 01.09 tại Bảo tàng Mỹ thuật Trung ương Tokyo (Tokyo Metropolitan Art Museum). Đây là lần thứ hai Nguyễn Đình Đăng đoạt danh hiệu này. Hai tác phẩm của họa sĩ Việt Nam Nguyễn Đình Đăng được chọn trưng bày là "Đại dương mùa Đông" (kích thước 162 x 194 cm) và "Thơ ngây" (kích thước 162 x 97cm) sơn dầu, vẽ năm 2005.
- Một bức tranh của HS Hồ Thành Đức được định giá 75.000 USD tại cuộc triển lãm cá nhân lần đầu tiên tại Mỹ mang tên "Nước mắt và Nụ cười" vào trung tuần tháng 10.2005, tại California. Cuộc triển lãm trưng bày 27 bức tranh bao gồm nhiều đề tài: chân dung, phong cảnh, khỏa thân, tĩnh vật, siêu thực, ấn tượng... Đặc biệt là sự "ra mắt" của 2 bức tranh được thực hiện khoảng 30 năm trước. HS Đức cho biết bức tranh "Đàn trâu" là "vô giá" và bức tranh "Thiền sư trong thạch động" dài gần 3 mét của ông đã có người yêu tranh đề nghị mua với giá 75.000 USD, nhưng ông chưa muốn bán!
- GS - Hoạ sĩ Phạm Ngọc Tuấn là một Việt kiều Pháp đang định cư tại thủ đô
Song Minh/ (Người viễn xứ)
