Người Việt ở Hungary

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng thăm Trung tâm Thương mại Thăng Long của người Việt Nam tại Hungary

PV: Xin ông cho biết sự hình thành và phát triển của cộng đồng người Việt tại Hungary?

Ông N.M.H: Người Việt có mặt tại Hungary vào những năm cuối thập niên 60 của thế kỷ trước do được Nhà nước cử đi học tập, làm nghiên cứu sinh. Tới những năm 80, có các đoàn hợp tác lao động của Nhà nước về dệt, may, thực tập sinh của các trường đại học, Bộ Y tế, Bộ Văn hoá… sang. Nhưng số lượng người Việt ở Hungary chỉ tăng dần bắt đầu vào đầu những năm 90, một phần do cải cách chế độ chính trị của Hungary lúc đó và Nhà nước ta cũng có chính sách thông thoáng cho người Việt ở lại sau khi được cử đi học, thực tập hoặc lao động. Họ ở lại làm việc trong các trường đại học, viện nghiên cứu, và một số cơ sở sản xuất…

Tiếp đó, làn sóng được mở các công ty, được phép kinh doanh hợp pháp, được phép mời người nhà, tuyển các nhân viên cho các công ty từ Việt Nam và các nước lân cận… đã đến với bà con Việt kiều ở đây. Trước sự phát triển của cộng đồng, thế hệ thứ 2 và thứ 3 cũng tăng lên đáng kể. Tới nay, người Việt ở Hungary có khoảng hơn 5.000 người sinh sống chủ yếu ở thủ đô Budapest, thành phố Szeged và Debrecen. Nghề nghiệp chính của bà con là làm kinh doanh, dịch vụ ở một số trung tâm thương mại do người Việt làm chủ và quản lý như Trung tâm Thăng Long, Công ty Đại Đông Á, Công ty Thịnh-Mai, hoặc mở nhà hàng, làm trong các nhà máy sản xuất mỳ, xưởng dệt may, các quán ăn, trung tâm châm cứu… và tham gia giảng dạy, nghiên cứu tại các trường đại học của Hungary. Nay hầu hết doanh nghiệp Việt kiều ở đây đều có đăng ký hợp pháp, dưới dạng các công ty trách nhiệm hữu hạn được pháp luật bảo trợ.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng gặp gỡ bà con người Việt ở Hungary

Mặc dù số lượng người VN ở Hungary không nhiều nhưng bà con đã đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau và luôn hướng về quê hương, đất nước bằng những suy nghĩ, tình cảm và hành động cụ thể hưởng ứng các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam...

PV: Với cộng đồng đoàn kết, đùm bọc như vậy thì có lẽ các tổ chức, hội đoàn ở Hungary cũng rất phát triển?

Ông N.M.H: Trước nhu cầu thực tế của cộng đồng và nhiệt tình của một số anh em tích cực, năm 1995, Hội người Việt Nam tại Hungary được thành lập, có ban chấp hành lâm thời và một năm sau chính thức đi vào hoạt động, được pháp luật công nhận.

Từ ngày thành lập đến nay, Hội ngày càng trưởng thành, là nơi thể hiện tâm tư, nguyện vọng của bà con đối với chính quyền nước sở tại, cũng như đối với quê hương, đất nước mình. Hội là chỗ dựa cho cộng đồng về bảo vệ quyền lợi trong kinh doanh, buôn bán,… và hoà giải các mâu thuẫn làm ăn và gia đình. Hội còn là nơi hướng dẫn và đoàn kết bà con làm ăn, sinh sống và hoà nhập vào nước sở tại về nếp sống, tập tục và pháp luật; luôn phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, tổ chức cho bà con hướng về quê hương nhân những ngày lễ, tết, tổ chức những ngày hội thao cho cộng đồng, quyên góp từ thiện nhân các đợt thiên tai, lũ lụt ở quê nhà…

Từ 1995 đến 2003 chỉ có một Hội người Việt Nam, sau đó nhiều hội đoàn được thành lập và ra đời như: Hội Doanh nghiệp, Hội Cao niên, Hội Phụ nữ, Câu lạc bộ Cựu chiến binh, Hội Sinh viên, Câu lạc bộ Tenis... và gần đây, đúng vào mùa Vu lan báo hiếu năm nay, Hội Phật tử được thành lập. Hội không những chăm lo đến đời sống tâm linh của bà con mà còn chăm lo hướng dẫn tập luyện dưỡng sinh nâng cao sức khoẻ cho bà con.

Với sự ra đời của các hội đoàn, các hoạt động cũng đa dạng và đi sâu vào chất lượng giúp cho cộng đồng nhiều mặt thiết thực, kịp thời, nhưng đây cũng là thử thách phức tạp nếu không có một tổ chức chung thống nhất. Trước yêu cầu đó, cộng với sự quyết tâm của Đại sứ quán, năm 2008 một tổ chức Liên hiệp các Hội đoàn đã ra đời, tuy còn non trẻ, song đã tập trung đoàn kết giải quyết được nhiều việc thống nhất và đỡ chồng chéo.

Bác Hồ và các cháu thiếu nhi Hungary, ngày 4 tháng 8 năm 1957

Một kết quả thể hiện sự thống nhất, có hiệu quả cao là dịp quyên góp ủng hộ Quỹ Trái tim cho em vào tháng 7 vừa qua, đã tiến hành nhanh và hiệu quả trên các địa bàn của cộng đồng, quyên được 15 ngàn USD.

Các Hội được thành lập trong cộng đồng đã hoạt động rất hiệu quả, làm được khá nhiều việc. Hội Doanh nghiệp đã tổ chức hướng dẫn các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh theo các tiêu chuẩn EU; thông báo kịp thời các luật lệ kinh doanh khi có thay đổi hàng năm; hướng dẫn và tổ chức các thành viên Hội tham gia hoà mạng điện thoại được ưu đãi… Năm 2008, Hội Doanh nghiệp đã đăng cai tổ chức Đại hội doanh nghiệp Việt Nam ở châu Âu thành công. Hội Phụ nữ ngoài việc tổ chức về chăm lo sức khoẻ phụ nữ, còn tổ chức văn nghệ, Tết Trung Thu cho các cháu; tổ chức đi du lịch cho chị em và các gia đình... Hội Cao niên thường tổ chức các hoạt động thăm hỏi, chăm lo sức khoẻ, thơ ca, trao đổi các biện pháp nuôi dạy các cháu và tổ chức tang lễ cho những người đã khuất. Câu lạc bộ Cựu chiến binh thường đứng ra tổ chức các lễ hội và thăm hỏi. Khi có việc chung của cộng đồng, các Hội lại liên kết trong Liên hiệp Hội để hoàn thành… Câu lạc bộ Tennis là sân chơi cho những người yêu thích thể thao. Không những chỉ giới hạn ở Hungary mà còn mở rộng ở một số nước châu Âu. Gần đây nhất, ngày 8-9/8 vừa qua, giải Tennis Open 2009 của Việt kiều tại một số nước châu Âu đã được tổ chức thành công tại Hungary.

PV: Sự phát triển lớn mạnh của các hội đoàn cho thấy đời sống tinh thần và kinh tế của bà con Việt kiều ngày càng được cải thiện?

Ông N.M.H: Trước sự phát triển của cộng đồng, đời sống văn hoá cũng dần được nâng lên. Từ chỗ năm 1995 chỉ có tập san tháng Quê Hương của Hội người Việt Nam, sau năm 2000 các tờ báo của các cá nhân có đăng ký tại nước sở tại ra đời như Thế giới ngày nay, Nhịp cầu Thế giới, Người Việt, Bạn đường, Sao Việt… ít nhiều đã kịp thời đưa tin tức quê nhà và cập nhật tin tức nước sở tại cũng như văn hoá nghệ thuật, thể thao và các thông báo kịp thời của bà con và cộng đồng. Nội dung của những tờ báo này cũng ngày một phong phú, có thêm các chuyên mục giải trí như trò chơi, giải ô chữ, tử vi, trang phụ nữ, gia đình, vui cười và quảng cáo... Liên hiệp Hội người Việt cũng đang xây dựng trang báo điện tử để phục vụ cộng đồng.

Ngày hội thể thao tại Hungary

Hàng năm, Hội người Việt Nam cũng thường xuyên tổ chức đưa các đoàn văn nghệ trong nước sang biểu diễn phục vụ cộng đồng để bà con nguôi ngoai nỗi nhớ quê nhà và tăng cường tình cảm gắn bó với đất nước.

Những công ty dịch vụ về nhiều lĩnh vực như dịch thuật, lo các thủ tục giấy tờ, dạy lái xe, các văn phòng vé máy bay, du lịch trong và ngoài nước… thành lập đã tạo nhiều thuận lợi cho bà con Việt kiều.

Trước sự suy giảm về kinh tế và tài chính thế giới, sự cạnh tranh thương mại cá lớn nuốt cá bé của các tập đoàn công ty đa quốc gia và các công ty vừa và nhỏ rất khốc liệt, còn phải kể đến một thành phần nặng ký trong cạnh tranh là các doanh nghiệp Trung Quốc tại Hungary. Đời sống và làm ăn kinh doanh của người Việt cũng gặp khó khăn, là một thử thách lớn, nhiều người đang tìm hướng đi mới, người thì nghĩ về đầu tư ở Việt Nam... Nhưng nhìn chung, với sự năng động, cần cù, đoàn kết, cộng đồng người Việt tại Hungary đã cùng nhau tìm cách thoát khỏi khó khăn trước mắt và vẫn luôn là cầu nối giữa Việt Nam với Hungary.

PV: Xin ông cho biết về nhu cầu dạy và học tiếng Việt cho thế hệ thứ 2, 3 trong cộng đồng như thế nào?

Ông N.M.H: Hiện nay thế hệ thứ 2 và 3 con cháu của người Việt tại Hungary khá đông, Hội người Việt Nam luôn phát động phong trào học tiếng Việt trong cộng đồng. Trong các buổi sinh hoạt văn nghệ hướng về quê hương, các em thường được học những bài hát, bài thơ… bằng tiếng Việt để biểu diễn. Đó cũng là những hình thức giúp các cháu học và thêm yêu tiếng Việt.

Trong vài năm gần đây một số anh chị em đã đứng ra tổ chức lớp học tiếng Việt cho các cháu, có một số kết quả khá tốt, song chưa được nhân lên nhiều. Về lĩnh vực này, các hội đoàn ở Hungary và nhiều phụ huynh cho rằng cần có sự quan tâm của Nhà nước thì sẽ có hiệu quả hơn cho việc nuôi nhân tài cho đất nước sau này.

PV: Năm 2009 là năm kỷ niệm 40 năm thực hiện di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cộng đồng người Việt ở Hungary có hoạt động gì nổi bật không, thưa ông?

Ông N.M.H: Kỷ niệm 40 năm thực hiện di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cộng đồng người Việt ở Hungary đã tổ chức nhiều hoạt động chào mừng như biểu diễn văn nghệ, thi đấu thể thao… Đặc biệt, có một hoạt động rất ý nghĩa đã khơi dậy trong bà con là đi thăm viếng tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt tại Zalaegerszeg, là một đô thị nhỏ, thủ phủ của tỉnh Zala (khu vực Tây - tả ngạn sông Danube), và được cho là thành phố nhiều cây xanh nhất cộng hòa Hungary, cách thủ đô Budapest chừng 220km. Tượng đài Bác Hồ được đặt trong một khuôn viên rộng với nhiều cây xanh và được người dân địa phương chăm nom, tu tạo và viếng thăm. Mỗi khi có các tổ chức hội đoàn Việt Nam tại Hungary cùng bà con Việt kiều đến thăm, người dân Zalaegerszeg đều đón tiếp rất chu đáo.

Đại sứ Việt Nam tại Hungary Nguyễn Quốc Dũng cùng các bạn Hungary và kiều bào trước tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Zalaegerszeg

Đến đây đứng trước tượng đài Hồ Chí Minh, các em nhỏ Việt kiều được nghe kể về Bác Hồ với những câu chuyện thật là cảm động. Các em được biết Bác Hồ đã dẫn đầu phái đoàn Việt Nam trong chuyến thăm chính thức Hungary kéo dài 4 ngày vào mùa Hè năm 1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại những ấn tượng và kỷ niệm sâu sắc trong lòng những bạn bè Hungary. Và các em cũng được biết Tượng đài Bác Hồ ở Zalaegerszeg khai trương đúng vào dịp kỷ niệm 1 năm ngày Việt Nam thống nhất (30/4/1976) và tượng đài Hồ Chí Minh đã đoạt giải của Bộ Văn hóa Hungary năm 1977 và trở thành một phần của nét văn hóa TP Zalaegerszeg.

Đài kỷ niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Zalaegerszeg thể hiện tình cảm trân trọng của của nhân dân Hungary đối với Bác Hồ và nhân dân Việt Nam.

PV: Xin cám ơn ông.

Phương Thuận (thực hiện)