Mẹ ơi, mẹ mất thật rồi sao?

Mátxcơva một chiều mùa Thu ảm đạm, đúng cái ngày 22/8 của năm 2006, cũng là ngày sinh nhật của tôi, đâu có ngờ tôi lại nhận được cú điện thoại như sét đánh ngang trời!

“Bà mất rồi ba ơi!”, tôi cứ ngỡ như mình nghe nhầm? Tiếng thằng Quang, con rể từ Việt Nam gọi sang nghe nức nở, đúng lúc tôi vừa bước chân vào nhà một người bạn ở gần métrô Baumanxkaia. Trời ơi, sao lại phũ phàng đến thế? Tôi bàng hoàng nghẹn ngào không thốt nổi lời khi mấy đứa bạn hỏi thăm. Bỏ dở cuộc vui mà chúng nó đang chuẩn bị, tôi lập tức trở về nhà.

Hình minh họa

- Mẹ ơi, mẹ mất thật rồi sao?
Tôi khóc ở trong lòng, nước mắt nghẹn ngào đắng nghét ngang cổ. Sao mẹ lại nỡ ra đi khi con xa mẹ hàng chục ngàn cây số? Con thật là đứa con bất hiếu mẹ ơi! Đã bao năm rồi con chưa trở về thăm mẹ? Cứ mải miết kiếm ăn nơi mảnh đất xứ người, chịu bao đắng cay, tủi nhục, buồn vui lẫn lộn…

… Gọi điện thoại về cho anh trai chị gái ở Vinh: “Mẹ mất rồi à anh chị ơi?” mà nước mắt cứ lưng tròng òa lên như trẻ nhỏ. Tôi không dám ngồi trong toa tàu elechtroichka ra phía ngoại ô Mátxcơva trong cái ngày đau thương này, phải chạy ra phía cửa tiếp nối giữa hai đầu toa mà gào như điên trong tiếng xình xịch ầm ầm của bánh sắt nghiến đường ray kin kít…

- Mẹ ơi, mẹ mất thật rồi sao?
Thắp những nén nhang chịu tang trên bàn thờ vong của mẹ, tôi cứ nhìn trân trân vào di ảnh của mẹ mà nước mắt nhòe mờ… Vợ con tôi đứng cạnh cũng nước mắt nghẹn ngào. Thằng con trai Vitali Namovich Võ 11 tuổi và vợ tôi là Natasa Borixovna Võ cùng quấn vành khăn tang trắng quanh đầu như mọi người Việt Nam lúc chịu tang bố mẹ, ông bà…chắp hai tay run rẩy cầm những nén nhang kính cẩn thắp lên bát hương của mẹ chồng, bà nội.

Sao tôi lại bất hiếu, bất hạnh thế này? Ngày ba tôi ra đi, tôi cũng chẳng gặp được người, dù đơn vị nơi tôi đóng quân chỉ xa nhà có khoảng hơn 50 cây số? Điện tín khẩn của bưu điện đánh lên đến nơi thì ba tôi đã đi được…3 ngày rồi! (Cái thời sao mà khốn khổ thế?) Tôi chỉ gặp được người cha kính yêu bên nấm mộ của người ở xã Hưng Lộc, thành phố Vinh…

- Mẹ ơi, mẹ mất thật rồi sao?
Con cứ tưởng ít bữa nữa có tiền con sẽ gửi thêm về biếu mẹ mua thuốc thang. Biết mẹ già đau yếu, áp huyết và cả bệnh tiểu đường hành hạ, con không thể đành lòng. Nào ngờ mẹ đã ra đi…Chị gái gọi điện sang cho tôi nghẹn ngào trong nước mắt: Trước phút lâm chung mẹ còn hỏi chị  “… tiền thằng Nam gửi về ở mô đưa cho tau cầm…” Rồi mẹ ra đi trong tay còn khư khư giữ nắm tiền của em…!" Tôi nghe tiếng của chị gái nhắc về mẹ mà òa lên nức nở…

- Mẹ ơi, mẹ mất thật rồi sao?
Mới tháng trước con còn gọi điện thoại về cho mẹ, mẹ cứ tưởng là anh trai con ở Vinh gọi về? Bởi tiếng của hai người con trai giống nhau. “… Trời, rứa mi là thằng Tài hay là thằng Nam…?”. Mãi sau con nói con là thằng Nam của mẹ ở bên Nga gọi về, mẹ mới: “… À, rứa mi là thằng Nam à con? Rứa mà nãy chừ tau cứ tưởng là thằng Tài anh mi chớ, rứa con có khỏe không, vợ con ra răng…?”.

Mẹ ơi, vậy là bây chừ con chẳng bao giờ còn được nghe tiếng mẹ gọi con nữa mẹ ơi! Nhớ năm nào về Đà Nẵng thăm mẹ, mẹ còn khỏe mạnh, còn đạp xe đi trong thành phố Đà Nẵng mỗi ngày một bận giao hàng cho quán xá, kiếm tiền nuôi con – hai đứa em một trai một gái sau tôi. Trên chiếc xe đạp nữ màu đỏ cũ kĩ của Ba Lan mà mẹ mang từ miền Bắc vào sau 1975, mẹ treo lủng lẳng trên đó bao nhiêu là thứ để giao cho quán.

Chừng đó chưa đủ, mẹ còn treo trước cửa nhà bày biện đủ thứ hàng thập cẩm từ cục xà bông, chai dầu hỏa, gói kẹo, phong bánh, hộp mì ăn liền, bao diêm, gói thuốc lá, hộp dầu cù-là, cái kim sợi chỉ…thượng vàng hạ cám có tất để bán cho bà con lối phố cũng nghèo như cuộc đời của mẹ.

Thương con ở Nga về mẹ già mua đủ thứ rau cà cá mú quê hương mẹ nấu cho con ăn như ngày xưa mẹ từng chăm bẵm con thơ vậy (Ngày con trở lại Nga, mẹ dúi vào tay con nắm bạc lẻ mà mẹ đã chắt chiu dành dụm. Ôi, con đâu có ngờ đó là lần cuối cùng con được ở bên mẹ già?)

- Mẹ ơi, mẹ mất thật rồi sao?
Những ngày phép ngắn ngủi về bên mẹ năm đó, đêm khuya con bảo mẹ ca Huế cho con nghe đi mẹ. Mẹ cười: “… Tổ cha mi, vợ con rồi mà còn như con nít…”. Mắng yêu con như vậy, nhưng mẹ vẫn ca cho con nghe, hai bàn tay già nua của mẹ xoa xoa trên đầu con như thuở nào ấu thơ... để rồi con chìm dần trong giấc ngủ say sưa…(Đến giờ tôi cứ ân hận mãi sao ngày đó không mở cái máy cát-xét ra để ghi âm lại giọng ca ngọt ngào xứ Huế của mẹ?).

Ôi, thương nhớ làm sao những làn điệu hò mái nhì, mái đẩy man mác buồn xứ Huế của mẹ đã theo tôi vào trong giấc ngủ hôm nào ở Đà Nẵng hay những trưa Hè gió nam nồm, đêm đông giá lạnh ở bên dòng sông Cửa Tiền của thị xã Vinh năm nào thuở ấu thơ?

Thuở ấu thơ con sống trong tình thương bao la của mẹ với giọng hò xứ Huế, với ba từ những câu chuyện ngày xửa ngày xưa từ cổ đến kim, từ ta đến Tây, Tàu… Mỗi khi trái gió trở trời, các con nhức đầu sổ mũi, bụng đau…ba và mẹ lại lo lắng chăm bẵm cho mấy anh chị em con đến mất ăn mất ngủ. Những khi con nghịch ngợm leo trèo, đánh trận giả với lũ bạn cùng phố sứt đầu mẻ trán, mẹ và ba chẳng trách mắng gì mà vẫn luôn dịu dàng lo lắng thuốc thang. Những năm chiến tranh ác liệt trên bom dưới đạn, các con sơ tán mỗi người một nơi mà ba và mẹ vẫn lo lắng chu toàn cho bầy con no ấm học hành đến nơi đến chốn.

Vậy mà ba mẹ ơi, phút lâm chung của mẹ và ba, con đã chẳng được trở về vuốt mắt cho ba và mẹ, lòng con trăm ngàn nỗi dày vò ân hận xót xa… vì tội bất hiếu bất hạnh.

- Mẹ ơi, mẹ mất thật rồi sao?
Biết rằng cuộc đời mỗi con người sinh ra đều đi vào cõi hư vô… Nhưng lòng con đau xót vô cùng, hụt hẫng chơi vơi… vì không thể tin đó là sự thật! Mẹ ơi, lẽ nào mẹ đi thật rồi sao?

… Mỗi ngày nơi đây, con lại thắp những nén nhang khóc mẹ, cầu mong mẹ hãy thứ tha cho đứa con bất hiếu bất hạnh này nghe mẹ, mẹ ơi!

Mátxcơva, vùng ngoại ô Puskino
Con trai yêu của mẹ, Võ Hoài Nam