Cù lao Chàm - Hòn ngọc giữa biển Đông
 Cù Lao Chàm - quần đảo xinh đẹp, hiền hòa được UNESCO công nhận là Khu DTSQ của thế giới năm 2009 |
Cù lao Chàm là một cụm đảo thuộc xã đảo Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, nằm cách bờ biển Cửa Đại 16 km. Với diện tích hơn 15 km2, Cù lao Chàm bao gồm 8 hòn đảo lớn nhỏ, là một vùng sinh thái vừa có núi, có rừng, có biển với nhiều hệ động thực vật đa dạng, phong phú. Tại đây còn nhiều di tích thuộc các nền văn hoá Sa Huỳnh, Chăm Pa, Đại Việt, với các công trình kiến trúc cổ của người Chăm và người Việt có niên đại vài trăm năm.
Tháng 10/2003, Khu Bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm được thành lập để giữ gìn sinh vật hoang dã trên đảo. Là một trong 15 Khu Bảo tồn biển của Việt Nam vào thời điểm 2007, Cù Lao Chàm hiện đang bảo tồn gần như nguyên vẹn hệ sinh thái biển gồm 950 loài thủy sinh vật, trong đó có nhiều loài cá, san hô quý hiếm.
Ngày 29/5/2009, với hệ động thực vật phong phú và những di tích lịch sử hàng trăm năm trước, Cù Lao Chàm được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.
 Cù Lao Chàm gồm 8 cụm đảo nguyên sơ chưa bị tác động bởi con người |
THIÊN ĐƯỜNG BIỂN ĐẢO
Từ phố cổ Hội An theo thuyền du lịch qua những xóm làng dọc theo sông Thu Bồn rồi ra Cửa Đại thơ mộng, ta sẽ thấy Cù Lao Chàm ẩn hiện phía xa xa trong một dáng vẻ lung linh huyền ảo như viên ngọc giữa đại dương.
Được ôm ấp bởi những bãi cát trắng phẳng lỳ, Cù lao Chàm bình yên, duyên dáng nổi bật như một thiên đường nơi hạ giới với biển xanh, cát trắng, nắng vàng lấp lánh tinh khôi. Đảo Cù lao Chàm bao gồm 8 hòn: Hòn Lao (lớn nhất), Hòn Khô Mẹ, Hòn Khô Con, Hòn Lá, Hòn Dài, Hòn Mồ, Hòn Tai, Hòn Ông. Biển nơi đây mỗi bãi có những sắc độ xanh khác nhau. Có khi chỉ một vạt biển nằm trong tầm mắt, nước đã chuyển màu xanh đậm sang màu xanh ve chai, sang màu lam…
 Cù Lao Chàm – vẻ đẹp tiềm ẩn ở vùng duyên hải miền Trung |
Với nhiều bãi tắm đẹp và hoang sơ như Bãi Chồng, Bãi Xếp, Bãi Bìm, Bãi Ông, Bãi Hương, Cù lao Chàm sẽ cho bạn những phút giây thư giãn, vui chơi thoải mái trong làn nước biển trong xanh, mát lành.
Cù lao Chàm còn có khí hậu quanh năm mát mẻ, hệ động thực vật phong phú, đặc biệt là nguồn hải sản và nguồn tài nguyên yến sào dồi dào. Một khi đã đến nơi đây, bạn hãy cố gắng khám phá thật nhiều vào nhé! Nếu không có nhiều thời gian, bạn có thể thuê ca nô cao tốc Cù lao Chàm tham quan các đảo. Nếu đủ thời gian và có nhu cầu thăm thú, trải nghiệm toàn vẹn các đảo, bạn nên thuê cho mình 1 chiếc tàu gỗ đi nguyên ngày để khám phá hầu hết các đảo trên biển. Quả là một cảm giác khó tả thành lời khi được bồng bềnh trên sóng nước thăm thú nơi sơn thủy hữu tình này.
Thuê xe máy đi tham quan vòng quanh đảo cũng là một gợi ý tốt cho những bạn nào ham tìm hiểu đến tận “ngõ ngách”. Với chiếc xe máy gọn nhẹ, bạn có thể đến tận nhà người dân tìm hiểu về nghề đan võng bằng cây ngô đồng, đứng trên sân bay trực thăng duy nhất tại Cù lao Chàm, ngắm nhìn rừng hoa ngô đồng nở rộ với sắc đỏ rực và phóng tầm mắt ra xa để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Bãi Xếp – một trong những nơi có rạng san hô tuyệt đẹp…
SỰ KẾT NỐI TUYỆT VỜI GIỮA THIÊN NHIÊN VÀ DI SẢN
Cù lao Chàm hiện nay thật sự là điểm du lịch cực kỳ hấp dẫn mà bạn không nên bỏ qua nếu đang có ý định đi du lịch Đà Nẵng – Hội An, bởi như một du khách đã phải thốt lên: “Nơi đây quá đẹp! Đẹp hơn rất nhiều so với những gì sách vở thường hay mô tả”. Theo các nhà nghiên cứu khu dự trữ sinh quyển, Cù Lao Chàm có một đặc trưng đặc biệt đó là sự kết nối giữa thiên nhiên và di sản.
Có thể nói, xứ xở này mang vẻ đẹp như một viên ngọc trai xù xì chưa được gọt giũa, nhưng đã bước chân vào rồi, thì khó cưỡng lại được. Ngoài tận hưởng thiên nhiên biển trời của vùng đảo này, còn rất nhiều địa điểm mà bạn có thể đến thăm:
 Bảo tàng Cù Lao Chàm trưng bày nhiều hiện vật của các nền văn hóa khác nhau |
Bảo tàng Cù Lao Chàm: có nhiều gian trưng bày, nhưng đặt biệt là gian đặt chiếc sa bàn tái hiện lại toàn bộ Đảo Cù Lao Chàm, cho du khách cái nhìn tổng quát nhất về nơi đây. Đây cũng là nơi du khách có thể tập trung để nghe các hướng dẫn viên thuyết minh, giới thiệu về mảnh đất, cuộc sống và con người xứ Cù Lao một cách chân thực và lôi cuốn.
Giếng cổ Người Chămpa: được xây dựng cách đây khoảng 200 năm, Giếng cổ nằm trong khu dân cư Xóm Cấm. Với bốn bề là biển, đây là nguồn nước ngọt duy nhất trên đảo không bị nhiễm phèn, nhiễm mặn. Điều kỳ lạ là nhiều người dân trên đảo đã thử đào giếng ở những vị trí khác nhau nhưng đều không thể nào tìm được mạch nước ngọt.
 Lặn biển ngắm san hô là một trong những hoạt động thu hút du khách |
Hang Yến: Từ khoảng thế kỷ 17, triều đình nhà Nguyễn đã chú ý đến nghề yến khi phân bổ ông Hồ Văn Hòa làm “Quản linh tam tỉnh yến hộ”, quản lý hoạt động khai thác tổ yến ở Quảng Nam, Bình Định và Khánh Hòa. Riêng Hội An, yến được khai thác chủ yếu ở các đảo nhỏ trong quần đảo Cù lao Chàm, như: Hòn Khô, Hòn Tò Vò, Hòn Lao…
Chợ hải sản: gồm 2 khu, khu trong nhà bày bán các loại hải sản, đặc sản khô như tôm, mực, cá sấy khô. Ở khu chợ này, du khách hoàn toàn có thể thoải mái nếm thử những món đồ ăn ở đây trước khi mua chúng. Ngoài ra tại đây còn có các gian hàng bán các món đồ trang sức, đồ lưu niệm độc đáo làm từ vỏ sò, ốc hoặc đá độc đáo.
Chùa Hải Tạng: Đến thăm chùa Hải Tạng, điều đầu tiên khiến du khách ngỡ ngàng chính là bức tường thành bao quanh bằng đá được thiết kế trang nhã với những đường nét hoa văn gọn gàng. Bên trong ngôi chùa còn khá nguyên vẹn, đặc biệt là nếp nhà chính có hệ vì kèo kết cấu theo kiểu “chồng rường giả thủ”. Ở mái hiên, dép hoành cách điệu với hình lồng đèn, thân chạm hình hoa lá, đầu là những cánh sen lật đỡ thẳng lên đòn tay, dưới chạm nổi hình đầu rồng.
 Lặn biển ngắm san hô là một trong những hoạt động thu hút du khách |
Bãi Ông: Bãi Ông được xem là một trong những bãi biển nổi tiếng nhất ở Cù Lao Chàm. Đây là bãi tắm đông khách nhất, có dịch vụ du lịch phát triển nhất, các tour du lịch thường đưa khách đến đây ăn trưa, nghỉ ngơi. Với bãi cát trắng mịn thoai thoải trải dài, nước biển trong xanh, hàng dừa thẳng tắp mát mẻ, luống rau muống biển xanh ngắt một màu bao phủ cả một góc bờ tạo nên một bức tranh phong cảnh lãng mạn, trữ tình.
Tổ đình làng Yến: Hằng năm vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch, Lễ Giỗ Tổ nghề Yến được tổ chức tại 2 ngôi miếu tổ nghề (thôn Bãi Hương, Tân Hiệp và thôn Thanh Đông, Cẩm Thanh). Giỗ Tổ nghề Yến là lễ hội dân gian có từ lâu đời ở Hội An nhằm tưởng niệm tri ân các bậc tiền bối đã có công trạng đối với nghề khai thác yến sào, đồng thời cầu an đầu năm cho cộng đồng cư dân, nâng cao niềm tự hào và ý thức bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên quý hiếm của vùng biển đảo thân yêu.
 Cù lao Chàm – thiên đường tình yêu |
Âu thuyền Cù Lao Chàm: Nơi đây ngày xưa từng là một thương cảng sôi động và là nơi dừng chân của các thuyền buôn trong nước cũng như quốc tế. Vị trí thuận lợi trong con đường tơ lụa trên biển cộng với chính sách mở cửa của các chúa Nguyễn, đã nâng cao vai trò của Âu thuyền Cù Lao Chàm, góp phần làm nên một cảng Hội An phồn thịnh vang danh trong lịch sử.
Đảo Cù lao Chàm Hội An đã trở thành một địa điểm du lịch biển lý tưởng nằm trong tam giác du lịch nổi tiếng của xứ Quảng cùng với Thánh địa Mỹ Sơn và Phố cổ Hội An. Một lần đặt chân đến và hòa mình cùng với thiên nhiên nơi đây, chắc chắn bạn sẽ phải lưu luyến, hoài niệm mãi không thôi.
Triệu Hồng (tổng hợp)
