Nữ tướng Lê Chân

Thuở con gái, bà được tiếng là người có nhan sắc, giỏi võ nghệ lại có tài thơ phú. Thái thú Tô Định nghe danh, đòi lấy làm tỳ thiếp. Bị khước từ, Tô Định căm giận, bức hại gia đình bà. Thù nhà, nợ nước, Lê Chân ngầm đem một số người nhà, người làng đến vùng biển An Dương lập trại phát triển nghề trồng dâu, nuôi tằm và đánh bắt thủy hải sản tạo nên một vùng đất trù phú. Để vơi đi nỗi nhớ cội nguồn, bà đặt tên vùng này là An Biên trang. Cùng với phát triển sản xuất, bà chiêu mộ trai tráng để luyện binh và được sự ủng hộ của nhân dân quanh vùng. Binh sỹ của Lê Chân được huấn luyện chu đáo và có sở trường về thủy trận.

Khi Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa, Lê Chân cùng nghĩa quân ở căn cứ An Biên đã gia nhập khởi nghĩa và đã lập nên nhiều chiến công vang dội. Khởi nghĩa thành công, Lê Chân được Trưng Vương phong là Thánh Chân công chúa, giữ chức chưởng quản binh quyền nội bộ, đứng ra tổ chức, luyện tập quân sĩ, tăng gia sản xuất. Năm 43, Mã Viện lại đưa quân sang phục thù, do tình thế bất lợi căn cứ bị vỡ, Hai Bà Trưng tử trận, Lê Chân đem quân về lập căn cứ địa ở Lạt Sơn, thuộc Hà Nam ngày nay nhằm khôi phục cơ đồ. Một lần nữa, Mã Viện đem lực lượng lớn tới tấn công, nghĩa quân chống trả quyết liệt nhưng không bảo toàn được lực lượng. Cuối cùng Nữ tướng Lê Chân trầm mình xuống sông để bảo toàn danh tiết.

Sau khi bà tuẫn tiết, nhân dân An Biên (phường An Biên, quận Lê Chân ngày nay) dựng đền thờ ở xứ Đồng Mạ (khu vực đền Nghè bây giờ). Đến đời vua thời Trần Anh Tông, bà được phong là Thành hoàng xã An Biên huyện An Dương. Hàng năm, cứ đến ngày sinh mồng 8 tháng 2, ngày hóa 25 tháng chạp, ngày khánh hạ 15 tháng 8, nhân dân An Biên nô nức đến đền Nghè cùng dân lễ tưởng niệm vị nữ tướng.

Hải Phòng có một quận nội thành mang tên Bà: Quận Lê Chân.

Tượng Nữ tướng Lê Chân tọa lạc tại vườn hoa trung tâm là một biểu tượng của thành phố Hải Phòng, được khởi công xây dựng ngày 30/11/1999, khánh thành ngày 31/12/2000, tượng đúc bằng đồng, cao 7,5m - nặng 19 tấn.

Ngày 8/3/ 2007, Hội LHPN thành phố Hải Phòng tổ chức Lễ kỷ niệm 97 năm ngày Quốc tế Phụ nữ, 1967 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã trao Giải thưởng Lê Chân lần thứ nhất tôn vinh những gương mặt phụ nữ xuất sắc và được trao hàng năm vào dịp Quốc tế phụ nữ 8/3.

(theo Tuyên truyền Đồng Tháp)