Tại sao lại là ngao ngán?

Người dân vùng biển đi bắt ngao

Cho mãi tới sau này, khi lui tới các vùng biển Đông Bắc và được bạn bè đãi món ngao, món ngán. Con ngao, con ngán trông như con trai ở vùng ao hồ đồng bằng, nhưng nhỏ hơn nhiều. Vỏ cũng dày hơn, đẹp hơn. Người vùng biển nói: Con ngao và con ngán mát lắm, bổ lắm. Không ngon và bổ thì sao cá, tôm đầy khoang, người ta lại thích uống rượu đế với những con ngao, con ngán hấp chín? Cho ngán vào rượu đánh nhuyễn sẽ có một chén rượu ngon ngọt đến lạ lùng. Nghe nói người Trung Quốc, một dân tộc thích ăn ngon và biết nấu nhiều món ngon, cũng rất thích ăn ngao, ăn ngán. Thế là ngao, ngán đã lên đường sang xứ người, trở thành món ăn đặc sản cao giá tại các nhà hàng, khách sạn sang trọng. Mới đây, tới bãi biển Trà Cổ, bãi biển ven đảo Vĩnh Thực của Quảng Ninh, tôi đã thấy những người dân ven biển đi bắt ngao, bắt ngán. Nước cạn, xuồng máy không đi nổi, ông chủ khi phải lội xuống biển kéo xuồng, lúc phải dùng sào đẩy, nhưng những người đi bắt ngao, bắt ngán lại hớn hở trên những chiếc cà kheo, nhấp nhô trên sóng nước. Vất vả lắm mới có được những con ngao, con ngán sau đó bốc khói trên các bát, đĩa ở các nhà hàng.

Ngao ngán là từ thuần Việt, điều đó đã rõ ràng. Về chuyện từ nguyên, xin để các nhà ngôn ngữ học, các bậc túc nho luận bàn, mổ xẻ. Riêng tôi cứ nghĩ mãi về việc, tại sao ngao và ngán ăn ngon là vậy, bổ là vậy, khi ghép thành từ lại nói lên một nỗi buồn, một nỗi thất vọng? Hay bởi để có được những con ngao, con ngán mang ra chợ bán lấy tiền đong gạo, bà con ngư dân phải trải qua những ngày, những giờ đổ mồ hôi, vất vả trước bao sóng gió biển khơi, người ăn thì thấy ngon, thấy ngọt, còn người bắt chúng lại cực nhọc trăm bề.

Tiếng Việt ta quả là tài tình.  

nguồn: Nhân Dân