Nộm chít non – món ăn độc đáo của đồng bào dân tộc Cống

Huyện Mường Tè có 14 xã, thị trấn, gồm 10 dân tộc anh em sinh sống. Trong đó, người Cống là 1 trong 5 dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn, cư trú tập trung ở xã Nậm Khao với 220 hộ, trên 1.000 nhân khẩu. Tuy có số lượng nhân khẩu ít nhưng những giá trị văn hóa, phong tục và đặc biệt là những món ăn truyền thống của người Cống vẫn luôn được giữ gìn.

Nộm chít non là một món ăn dân dã, đặc trưng của người Cống ở Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Món ăn này được chế biến từ những đọt non của cây chít, một loại cây mọc hoang ở vùng núi cao Tây Bắc.

Ẩm thực của Người Cống rất tinh tế và đa dạng với các món bánh, món nộm, cá sấy khô, thịt khô làm chua hoặc sấy khô để bảo quản. Trong đó, món nộm chít non có lẽ là một trong những món rất lạ của người Cống. Theo các cụ kể rằng, ngày xưa khi đi lên nương, rẫy người Cống thường hái những búp chít non để ăn. Dần dần, ăn chít non thấy lạ thì họ mang về nhà hấp chín lên, trộn cùng quả cóc rừng, rau mùi để tạo thành một món ăn độc đáo.

Để làm nộm chít non, người Cống thường chọn những đọt chít non, mềm, có màu xanh nhạt. Sau khi hái về, chít non được rửa sạch, ngâm trong nước muối loãng để loại bỏ chất chát. Tiếp theo, chít non được vớt ra, xả lại với nước sạch rồi chần qua nước sôi.

Nước trộn nộm chít non được pha chế từ nước mắm, đường, chanh, ớt, tỏi,... theo tỉ lệ vừa ăn. Chít non sau khi chần qua nước sôi sẽ được cho vào nước trộn nộm, thêm chút rau thơm, lạc rang... rồi trộn đều.

Nộm chít non có vị chua chua, ngọt ngọt, cay cay, thơm ngon và rất dễ ăn. Món ăn này thường được dùng kèm với cơm hoặc bún.

Xưa nay, cây chít thường được biết đến với công dụng dùng để làm chổi quét nhà, nhưng búp chít non lại có thể ăn được. Búp chít ban đầu ăn có vị hơi đắng, vị ngọt kết hợp với vị chua của quả cóc rừng và mùi thơm nhè nhẹ của rau mùi đã làm nên một món nộm chỉ cần ăn một lần là nhớ mãi hương vị.

Trong một mâm cơm truyền thống của người dân tộc Cống ở Mường Tè, Lai Châu không thể thiếu món nộm chít non. Du khách khi đến huyện Mường Tè đều không khỏi ngạc nhiên và thích thú khi được biết và thưởng thức món ăn độc lạ này.

Ngoài ra, nộm chít non còn được dùng làm món khai vị trong các bữa tiệc. Món ăn này không chỉ ngon mà còn rất bổ dưỡng, có tác dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể./.

Bài, ảnh: Công Đạt/ Báo ảnh Việt Nam