Mang áo ra phơi...

Ảnh minh họa: Trần Thắng

Thử tưởng tượng mà xem, trên cao là bầu trời với những đám mây trắng xốp lững lờ trôi, ở dưới là cánh đồng mạ non xanh mơn mởn, đàn chim sẻ đậu chòng chành trên dây điện, hoa cỏ rực rỡ mọc bên đường.

Điểm nhấn cho góc ảnh là những dây phơi vắt dọc ngang làng xóm, phất phơ áo đỏ lụa vàng, chiếu chăn, váy vóc. Có mùa xuân nơi nào đẹp đến thế không em?

Khang thốt lên chân thành mà lòng Vân ơ hờ ngó nắng đang thè cái lưỡi dài liếm vào đến ngang sân. Hôm nay, nắng nhẹ rồi sẽ tắt sớm nên Vân không mang quần áo ra giặt giũ. Áo cũ, áo mới đều phải giặt, lệ ở làng như thế, lại càng là cái cớ để mà nhớ thương nhau. Tết nào trở về quê Khang cũng đều ngó qua dây phơi nhà người con gái đẹp.

Để luôn thấy thắt lòng khi áo cũ mười năm người vẫn mang phơi. Khang chẳng có quyền gì bảo Vân chuyện đã qua và người đã xa thôi đừng nhung nhớ nữa. Chuyện con tim người ta đâu như áo khăn, nên có cũ nhàu cũng chẳng cách nào là cho phẳng.

Khang là hướng dẫn viên du lịch, đi miết đến nỗi nghe thấy từng bước chân than thở. Thèm được vài ngày nghỉ phóng xe về thăm quê, chạy qua mấy đồi cây bạch đàn đứng cả buổi nghe lén ngoài lớp học buổi chiều. Mùa lạnh, Khang đứng đến tê buốt cả chân.

Nghe giọng Vân dạy lũ trẻ đọc thơ, anh thường tự hỏi sao ấm áp ấy mãi không thuộc về mình. Vân ngó ra ngoài ngắm lưng Khang bụi bặm và đơn độc, tự nhiên nghĩ rồi thể nào cũng sẽ có lúc tựa vào nhau.

Nhưng chỉ nghĩ vậy thôi chứ lòng Vân xơ xác lắm, cứ tưởng mình chắc chẳng thể ủ ấm được cho ai. Mười năm trước An đi, có hứa sẽ trở về mà người không về nữa. Vân đợi từ lúc còn là cô gái tuổi đôi mươi tràn đầy ước vọng cho đến khi lòng nguội lạnh tro tàn.

Chiếc áo phông của An để lại lấm lấm vết mốc đen, mười năm qua Vân đều đặn mang phơi mà chưa một lần dám giặt. Sợ mùi mồ hôi thân quen ấy mất đi, sợ áo sạch rồi thì người thôi nhung nhớ. Khang đôi lần càu nhàu “người ta ở trời Tây, giàu có rồi mặc toàn đồ hiệu, ai nhớ cái áo phông cũ nhàu mà cứ mang ra phơi mãi”.

Vân ngồi ngoài hiên gấp hoa giấy cho học trò vờ như không nghe thấy. Gió đầu mùa thốc ngược từ cánh đồng thổi tung hoa giấy vương vãi dưới sân nhà. Khang cúi gập người lượm nhặt từng bông một. Ừ nhỉ. Người ở rất gần sao không thương nhau?

Sau mỗi lần về đứng chôn chân ngoài lớp học thì Khang lại đi lâu thật lâu. Lần nào nằm co ro một mình ở xứ người, Khang cũng tự hỏi không biết có ai nhớ mình không? Hỏi chơi vậy thôi chứ cái trò nhớ nhung phù phiếm và trớ trêu ghê lắm.

Mình nhớ họ đến mòn vẹt cả con tim mà họ thì chả thèm đoái hoài gì, lại đi phung phí nhớ nhung cho một ai vô tâm khác. Yêu đương vốn là trò tiêu khiển của số phận. Không vậy thì sao Vân cứ khổ mãi vì một người đã yên ấm xa xôi. Từng là bạn bè thân thiết nên cuộc sống của An thế nào Khang biết rõ từ lâu. Biết An đã lấy vợ và định cư tại Mỹ, chẳng còn nhớ gì lời hứa thuở hàn vi.

Hôm chia tay An đi Mỹ, bữa cơm chỉ vỏn vẹn ba người. Vân khóc quá, còn An thì dỗ mãi, Khang ngồi một góc cảm nhận rất rõ mình đang mất mát quá nhiều. Đứng ở sân ga tiễn bạn đi, Khang thầm xót xa than “người mang hồn người đi xa tôi”.

Nhiều lúc ngồi ngay cạnh bên thật đấy nhưng Khang nghĩ Vân ở đây mà không phải ở đây. Cũng có lúc say, Khang gọi cho An để đòi lại hồn người. An cười bảo “chuyện con nít ấy mà để ý làm chi”. Nếu Vân nghe được thì có còn mang áo ra phơi?

- Mẹ em nói anh già quá rồi, em có thấy thế không? Ra đường bây giờ gái toàn chào “chú ạ”.

- Thì anh lấy vợ đi, còn ngồi đây nhặt hoa giấy làm chi?

Khang ngó dây phơi thủng thẳng buông lời:

- Anh lấy vợ rồi ai chờ em?

Mấy câu đó nhẹ hều, lời theo gió bay rồi mà lòng Vân nhộn nhạo. Ừ lỡ Khang lấy vợ rồi làm gì có ai ngóng trông Vân. Mẹ bảo Vân giống như mấy gốc đào trong vườn, càng lâu năm càng trái tính trái mùa.

úc mới mang về trồng, hoa đỏng đảnh nở trước tết vài hôm rồi tàn nhanh đúng lúc người ta mong ngóng. Rồi thì hoa cũng biết đằm thắm nở đúng tết cho hợp khí xuân cho vui lòng chủ. Vậy mà nhiều năm nay hoa toàn ra muộn, cũng có khi ủ nụ đấy mà không thấy hoa đâu.

Người mong hoa rồi cũng sẽ thôi không mong ngóng nữa. Như cây đào già đứng lặng lẽ giữa vườn cằn cỗi, không một mầm xanh cũng chẳng thấy nụ hồng. Mẹ lo Vân không chịu lấy chồng thì cũng có ngày lạc lõng giữa vườn nhân gian hạnh phúc.

Sáng nào đó nhặt bông hoa giấy bị gió thốc mắc kẹt lại bên cành đào khẳng khiu. Mẹ lặng lẽ cậy lớp vỏ cây đang bong ra, trìu mến nhìn một mầm cây đang nhú. Vân đã nghĩ hay là mình đi lấy chồng?

- Hôm nọ đi qua trường, mẹ thấy thằng Khang đứng chờ con. Nó đứng chờ con suốt mười năm trời rồi đó. Mười năm người ta yên ấm xứ người…

- Thì mẹ bảo con biết phải làm sao? Lấy nhau rồi nhỡ không mang lại hạnh phúc cho Khang thì chỉ càng thêm khổ.

- Lòng dạ con người phải chi gột được như chăn chiếu thì có phải đỡ trái ngang không.

Mẹ thở dài ngó nắng tắt ngoài hiên, nhắc Vân muộn rồi đi nấu cơm đi đừng ngồi gập hoa giấy mãi.

* * *

Mẹ bật đài, dò sóng kêu rè rè. Một giọng nữ thông báo ngày mai trời nắng to trước khi đổ cơn áp thấp cận kề tết. Vân vội vàng thu dọn sẵn áo khoác, khăn len, nhà có cái gì cũng muốn mang ra giặt.

Đó không chỉ đơn thuần là công việc giặt giũ hàng ngày mà còn là giũ bỏ hết bụi bặm năm cũ để rước năm mới tinh tươm đầy lộc về nhà. Khách lạ đến xứ này nhìn dây phơi quần áo biết được nhà có con gái lớn, có mẹ già hay cháu nhỏ.

Mỗi lần nhìn dây phơi nhà người ta rực rỡ sắc màu toàn váy vóc trẻ trung, mẹ lại thở dài nghĩ cách đây vài năm sân nhà mình cũng tươi tắn đâu có kém. Thấy nhà người ta phơi tã lót, áo quần con thỏ, gấu bông mẹ lại chậc lưỡi than không biết đến bao giờ sân nhà mới có tiếng trẻ con cười.

Nhưng năm nào cũng vậy, Vân chẳng kịp nghĩ gì, chỉ bần thần bên áo cũ năm xưa cũng thấy ngày tắt nắng. Năm nay Khang đến, sáng sớm đã sà vào bếp xin mẹ già nắm xôi đỗ đen ngồi nhai nhồm nhoàm bên bếp lửa. Vân chải tóc trong phòng nghe thấy Khang bảo mẹ:

- Con nghỉ tết sớm mà chẳng biết làm gì cho hết thời gian. Nhà có việc gì bác cứ bảo con. Ăn xôi xong, con sẽ bổ củi cho bác nấu bánh chưng. Bác gói nhiều vào để tết này con sang ăn ké.

- Phải chi nhà có đàn ông thì củi đuốc đã chẳng để đến bây giờ mới bổ. Nhà người ta đã xong xuôi từ lâu rồi. Vứt chồng chéo ngoài kia mục hết mất thôi.

Khang cúi gập người thổi bếp lửa phù phù, ngó qua phía buồng Vân, nói bâng quơ:

- Củi càng mục càng bén lửa bác ạ.

- Ừ. Bén thì có bén nhưng than mau tàn. Chưa cời ra đã tắt.

Vân gỡ những sợi tóc rối quấn đầy chân lược, lòng cũng rối như tơ vò. Nàng mang áo quần ra giếng giặt, Khang đi theo múc nước. Tiếng gầu va vào thành giếng nghe xộn xạo lòng người.

Khang nói dây gầu ngắn quá cần phải nối thêm, giếng sâu thì nước trong nên đâu có tiếc chi một sợi dây dài. Vân vờ như không nghe gì, cặm cụi vò quần áo với xà phòng trắng bọt. Bên giếng, cây hồng già ra trái muộn nên không chín vào rằm tháng tám mà cuối năm mới đỏ một góc vườn.

Cây trụi lá lúc lỉu toàn quả. Lũ chim gọi nhau về ăn trái chín cứ đậu lại bay tíu tít sớm chiều. Mấy đêm nay, thỉnh thoảng Vân thường tỉnh giấc chỉ bởi tiếng quả rụng trong vườn. Biết vậy nên mẹ sai Khang hái hồng chỉ chừa lại cho chim vài quả.

Mấy cây quất sau nhà, cũng hái vợi đi làm mứt. Bí đao treo lủng lẳng đỉnh cây nhãn đầu nhà, Khang thoăn thoắt trèo bứt xuống. Dây phơi chùng quá rồi tiện thể để Khang cột lại. Vân nhủ thầm “Khang cột chặt làm chi để nhìn em phơi áo người ta…”.

Lúc ấy Khang đang đan lại rào, hình như cũng thẫn thờ đôi chút nên bối rối để gai cào rách áo. Khang nói bâng quơ “áo rách rồi không biết có ai khâu?” Mẹ đang tách hột quất đầu hè ho khan mấy tiếng. Vân thôi nhìn áo cũ lặng lẽ vào nhà mang kim chỉ ra khâu…

Sáng hai tám tết, mẹ dậy sớm đảo mứt ngào đường thơm quánh cả góc bếp. Thứ nào mẹ cũng chia làm đôi, dặn phần Khang một nửa. Mẹ ra ngóng vào trông xem chừng sốt ruột lắm, Vân cười bảo:

- Con nhà người ta chứ con mẹ đâu mà mẹ ngóng.

- Muốn thành người một nhà thì có khó gì đâu. Mẹ muốn mà có người cứ lần chần mãi.

Vân nghe tiếng mẹ như hờn trách. Mẹ già rồi, Vân cũng không còn trẻ nữa. Tâm hồn cũng cằn cỗi như gốc đào thèm được yêu thương mà nhú mầm đơm nụ. Nào ai muốn vò võ chăn đơn gối chiếc khi thiên hạ sum vầy ấm cúng bên nhau. Nhưng Vân biết làm gì với con tim bướng bỉnh nhiều hoài niệm trong mình.

Hôm thấy dáng Khang đứng chờ trong mưa bụi, Vân đã nhắc lòng mình hãy thương lấy người đàn ông ấy. Hôm ngó Khang lặng lẽ một mình một bóng rời quê trên con đường hun hút, Vân đã muốn làm bến bờ chờ đợi Khang về.

Hôm thấy áo Khang rách, Vân đã ước được khâu lành cả vết rách trong trái tim anh. Vậy mà cuối cùng vẫn giày vò Khang qua nhiều năm tháng. Tại cái áo cũ hay là tại lòng Vân?

Nếu là tại áo thì mang vứt đi là xong. Vân không giữ nữa. Nghe người ta nói tết này An về quê đón bố mẹ sang định cư luôn bên đó. Bao nhiêu dự định đời An sao chẳng có chút gì dành cho Vân cả. Vậy Vân còn giữ áo cũ làm chi?

Khang đến nhà, xin chút mứt quất ngậm khỏi ho, nói đi dẫn tour mà có ít mứt gừng đỡ lo cảm lạnh. Vân nghĩ xem nhà còn thiếu gì đi chợ sắm sửa nốt cho vẹn tết. Mẹ bảo nhà này chỉ thiếu mỗi thằng rể chứ chẳng thiếu thứ gì. Thiếu chứ sao không thiếu, hoa cắm trong nhà chưa có, vải may rèm mới chưa mua.

Mà cái chính là Vân muốn đi mua sắm để khơi lòng mình vui lên đôi chút. Ngồi sau lưng Khang, trôi đi trong tiết trời trong lành khiến Vân thấy đã nhẹ nhõm nhiều.

Bờ vai này đã bao lần gánh vác thay Vân. Tấm lưng này đã phơi bao nắng mưa chờ đợi. Vậy mà đến bây giờ Vân mới biết xót thương đến quặn lòng. Khang bỗng đi chậm lại khi đi ngang qua chợ hoa đào. Anh chỉ một chậu đào xù xì, chỉ có vài bông màu nhung đỏ và bảo:

- Đó là giống đào thất thốn. Ngày xưa làm lễ vật tiến vua. Nhìn bên ngoài thì trơ trụi, xấu xí thậm chí tưởng nó đã chết rồi. Đến cả nụ hoa cũng đen sì như bị thối. Nhưng hoa ủ nụ như thế vài năm rồi sẽ bung nở đầy đằm thắm. Nở để đánh thức vẻ xù xì trên thân nhánh cằn khô. Anh thấy đời hoa sao giống đời người quá em ơi. Cứ xù xì vậy thôi mà cũng đủ đắm đuối lòng nhau em nhỉ?

- Em nghe nói giống đào này rất kén người chăm. Phải tận tâm lắm thì hoa mới nở.

Nói rồi Vân nép vào lưng anh bẽn lẽn cười. Xe đang trôi theo những đám mây màu trắng xốp…

Vũ Thị Huyền Trang (Báo Vĩnh Long)