Luận về kẻ chăn trâu

 Viên quan cho gọi vào hỏi:

- Anh có biết chữ không?

- Thưa, tôi vừa được nghe các ngài bàn về nho quân tử và nho tiểu nhân, tôi lấy làm thú vị lắm.

- Thế anh hiểu thế nào là nho quân tử, nho tiểu nhân?

- Thưa ngài, về nho, tôi chưa được rõ. Tôi đi chăn trâu, chỉ xin nói về kẻ chăn trâu. Có kẻ chăn trâu quân tử, có kẻ chăn trâu tiểu nhân, cũng như các ngài nói về nhà nho vậy. Chăn trâu tiểu nhân là những kẻ dắt trâu ăn cỏ ngoài đồng, tối ngày là về, không nghĩ ngợi, lo lắng gì cả. Còn kẻ chăn trâu quân tử là những người ôm tài, luyện chí, chưa gặp dịp nên phải tạm theo việc để sinh nhai đó thôi. Sử sách đời xưa không hiếm gì người chăn trâu quân tử. Ninh Thích làm tướng nước Tề, Bách Lý Hề làm tướng nước Tần, trước đều là kẻ chăn trâu cả đấy.

Vị tướng thấy lời lẽ như vậy, đoán ngay đây là một nhân tài, liền báo với chúa Nguyễn, dùng lễ mời Đào Duy Từ ra giúp rập, tạo nên cơ nghiệp ở xứ Đường Trong.